Het moeten uitzonderingen zijn, de journalisten die tijdens het schrijven van een stuk niet minstens één keer langs Google passeren. Hoewel steeds meer online content vast zit in zogenaamde walled gardens – met Facebook op kop –, blijft het efficiënt kunnen doorzoeken van het web een gigantische troef.
In België, net als elders, domineert Google. In september zou bijna 95% van de Belgen de voorkeur gegeven hebben aan de gekende zoekgigant (cijfers: StatCounter). Rivalen als bing, Yahoo, en DuckDuckGo (een zoekmachine die uw privacy beschermt) vormen zelfs samen geen waardige tegenstander. Op het gevaar af een klein aantal lezers te beledigen (inclusief aanhangers van Wolfram Alpha, een zoekmachine die zich uitstekend leent tot het opzoeken van feitelijke gegevens), staat Google dus centraal.
Google doet veel meer aan dan een zoekmachine aanbieden om het geïndexeerde web, het zogenaamde surface web, te doorzoeken. Graag wijs ik op het bestaan van Google Trends, een manier om te analyseren waar mensen naar op zoek gaan, en Google Reverse Image Search, dat je in staat stelt om je online speurtocht te starten met een afbeelding.
(Niet) vergeten
Belangrijk voor een efficiënte zoektocht is ervoor zorgen dat je daadwerkelijk zoveel mogelijk informatie doorzoekt. Het zogenaamde right to be forgotten is ondertussen een feit. Dit recht, door het Hof van Justitie van de Europese Unie vastgelegd voor EU-burgers, heeft als uitloper dat Google sinds juni 2014 een formulier aanbiedt waar mensen kunnen vragen om inhoud niet langer weer te geven na zoekopdrachten. Ook andere zoekmachines werden hiertoe verplicht. Dit heeft ervoor gezorgd dat u vandaag onder sommige zoekopdrachten het volgende leest: “Sommige resultaten zijn mogelijk verwijderd op grond van de Europese wet inzake gegevensbescherming.”
Als journalist wil je natuurlijk niet gaan graven in een gecensureerde zandbak. Dit right to be forgotten heeft, tot spijt van Frankrijk dat onlangs besliste dat Google de beperkingen wereldwijd moet doorvoeren, momenteel alleen gevolgen voor zoekopdrachten binnen de EU. Maar jammer genoeg maakt Google het je, mede door de juridische druk, niet eenvoudig om de censuurvrije .com-versie van zijn zoekmachine te gebruiken en zo de beperkingen te omzeilen. Je wordt namelijk, met behulp van je IP-adres (een uniek adres dat je met je meesleept tijdens het surfen) en andere kruimels die je achterlaat, steeds teruggestuurd naar de nationale (in dit geval .be) variant.
Gelukkig kent het internet geen grenzen. Hier een korte uitleg over hoe je standaard de .com-versie kunt gebruiken binnen Chrome, de officiële browser van Google. De methode is trouwens gelijklopend voor andere browsers. Wie moeite heeft met de wijzigingen door te voeren, help ik graag verder (contactgegevens zie onder).
Open Chrome en ga via het menu rechtsboven naar ‘instellingen’. Onder ‘Zoeken’, selecteer je ‘Zoekmachines beheren...’. Je standaard zoekmachine staat bovenaan, dit zal voor de meesten onder jullie Google zijn. Kopieer, na er dubbel op te klikken, de tekst die na Google staat in de laatste kolom: ‘{google:baseURL}search?...’.
Scroll nu helemaal naar onderen tot je invulvelden ziet met de volgende tekst: ‘Zoekmachine toevoegen’, ‘Zoekwoord’, ‘URL met %s ipv. zoekterm’. In het eerste veld typ je ‘GoogleCOM’. Onder ‘Zoekwoord’ typ je ‘google.com’. In het derde vak plak je dan de lange tekst die je gekopieerd hebt, maar je vervangt ‘{google:baseURL}’ door ‘http://google.com/’. Sla de nieuwe zoekmachine op en stel deze in als standaard. Proficiat! Je standaard zoekmachine binnen Chrome is nu de ongecensureerde .com-versie en wanneer je in de adresbalk bovenaan een zoekterm typt, zal je deze zoekmachine gebruiken.
Zoekoperators
Over naar het efficiënt gebruiken van Google. Hiervoor is de kennis van Googles zoekoperators cruciaal. Wist je bijvoorbeeld dat het perfect mogelijk is eender welke site met behulp van Google te doorzoeken door ‘site:www.voorbeeld.be’ toe te voegen aan je zoekopdracht? Ben je op zoek naar pagina’s die gelijkaardige info bevatten, dan ben je geholpen met ‘related:www.voorbeeld.be’. Is een site offline gegaan na je laatste bezoek, gebruik dan ‘cache:www.voorbeeld.be’ of ‘http://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:http://www.voorbee…’, en wie weet tref je een kopie die Google gemaakt heeft.
De mogelijkheden zijn eindeloos en experimenteren is de boodschap. Wie een eenvoudigere manier zoekt om deze zoekoperators te gebruiken, kan bij Google Geavanceerd Zoeken of Advangle.com terecht. Wie meer interesse heeft in het efficiënt inzetten van Googles zoekoperators, verwijs ik graag door naar het werk van Henk van Ess en... Google zelf natuurlijk!
Jago Kosolosky
Deze bijdrage verscheen in het novembernummer van het VVJ-ledenmagazine 'De Journalist'.
