Generatieve AI kan taken automatiseren die traditioneel door journalisten worden uitgevoerd. In de sector leeft bezorgdheid over het feit dat deze evolutie kan leiden tot enerzijds de noodzaak voor journalisten om zich aan te passen aan nieuwe rollen en vaardigheden en anderzijds zelfs banenverlies. Onderzoek van o.a. Google over de impact van generatieve AI op de Belgische werkgelegenheid toont aan dat deze bezorgdheid breed gedeeld wordt.
Er is daarom nood aan onderzoek naar de impact van generatieve AI op het journalistieke vak, inclusief een inschatting van visievorming op jobinvulling. Die inzichten zijn belangrijk bij het vormgeven van een beleid dat een sterke en futureproof nieuwsindustrie wil ondersteunen en tegelijk de kwaliteit van de nieuwsvoorziening wil bewaken. Het is ook belangrijk voor journalisten om te weten welke vaardigheden en kennis nodig zijn in een landschap waar AI een steeds grotere rol speelt. Dit onderzoek kan helpen bij de invulling van onderwijsprogramma's en training die journalisten voorbereiden op de toekomst.
Het Center for Journalism Studies aan de Universiteit Gent zal zijn schouders zetten onder dit onderzoek. Een greep uit de vragen:
-Welke generatieve AI-technologie wordt reeds gebruikt op redacties of welke technologieën worden in de toekomst wellicht geïmplementeerd?
-Hoe wordt de productiviteitswinst geherinvesteerd? Wordt er gekozen voor meer creatieve journalistiek, meer middelen voor duurdere journalistiek (onderzoeksjournalistiek bijv.), meer waakhondfunctie? Wie bewaakt die visieontwikkeling?
-In welke mate automatiseren, optimaliseren en transformeren generatieve AI-technologieën de job? Welke functies gaan eruit, welke worden afgeslankt, welke profielen komen erbij?
-Wie laat de oude en nieuwe profielen met elkaar communiceren? Welke nieuwe talenten moeten er aangetrokken worden? Ontstaan er nieuwe functies?
-Wie houdt het debat over zelfregulering en AI gaande, zowel op de vloer als in relatie met het publiek? Wie waakt over de implementatie van de richtlijnen (human in the loop, transparantie …)?
Om deze vragen te beantwoorden zal de UGent een kwalitatieve studie opzetten. In het voorjaar van 2025 zullen een twintigtal interviews worden afgenomen met medewerkers van de verschillende Vlaamse nieuwsredacties (de publieke omroep, DPG Media, Mediahuis, Roularta, Mediafin, Media 21). Interessante profielen zijn hoofdredacteurs en nieuwsmanagers, medewerkers van innovatie-afdelingen, HR-verantwoordelijken, opleidingsverantwoordelijken, technologiejournalisten, of eenieder die inzichten of ervaringen over de impact van generatieve AI op het journalistieke beroep te melden heeft.
De interviews zullen vertrouwelijk behandeld worden, wat o.a. betekent dat de respondenten gepseudonimiseerd zullen worden. Elk interview zal ongeveer 30 tot 60 minuten duren. De bevindingen zullen tegen de zomer van 2025 voorgesteld worden.
Sarah Van Leuven
Heb je interesse en wil je in het voorjaar van 2025 graag bevraagd worden in het kader van het onderzoek? Neem dan zeker contact op met het Center for Journalism Studies, prof. dr. Sarah Van Leuven, sarah.vanleuven@ugent.be
