De Vlaamse regering benoemt mogelijk nog deze week een nieuwe raad van bestuur van de VRT. Het bestuursorgaan telt twaalf zitjes. Acht daarvan worden verdeeld onder N-VA (drie), Vlaams Belang (drie), CD&V (één) en Vooruit (één). De overige vier mandaten gaan naar onafhankelijke bestuurders. Deze samenstelling doet drie partijen – Open Vld, PVDA en Groen – uit de boot vallen en bezorgt twee politieke partijen een dominante positie. VVJ bepleit meer en essentiële pluriformiteit.
Vorige beleidsperiode nog realiseerde oud-minister van Media Benjamin Dalle (CD&V) een hervorming die een gedeeltelijke depolitisering inluidde. Van de twaalf politiek benoemde leden moesten er vier plaatsmaken voor onafhankelijke experten, aangeduid door de Vlaamse regering op basis van aanbevelingen van een benoemingsadviescommissie. De onafhankelijke bestuurders moeten relevante expertise hebben in bestuur, de audiovisuele mediasector of mediabeleid. Het ging om een belangrijke onafhankelijkheidswaarborg.
De nieuwe samenstelling van de raad van bestuur dreigt die hervorming uit te hollen. Voor de acht politiek benoemde bestuurders wordt namelijk rekening gehouden met de evenredige vertegenwoordiging van de politieke fracties in het Vlaams Parlement. Drie politieke stromingen – Open Vld, PVDA en Groen – goed voor meer dan een kwart van de Vlaamse volksvertegenwoordigers, worden dus niet weerspiegeld. Zes van de acht stoelen zitten dan weer bij slechts de helft van de partijen die wel vertegenwoordigd zijn in de nieuwe raad van bestuur.
Een evenwichtig samengestelde raad van bestuur werpt een dam op tegen politieke druk waarvoor een openbare omroep per definitie extra kwetsbaar is. Dat deze zorgen niet louter theoretisch zijn, blijkt uit recente problemen zoals de onder druk staande autonomie van programmamakers, grensoverschrijdend gedrag en falende welzijns- en klokkenluidersmechanismes.
Een weerbare publieke omroep voert zijn pluriforme opdracht in volle autonomie uit. Dat veronderstelt adequate en duurzame financiering, een evenwichtig samengesteld bestuursorgaan met transparante en objectieve benoemings- en ontslagprocedures, onafhankelijke toezichthouders en waarborgen voor de persvrijheid. Een recente verordening inzake mediavrijheid legt Vlaanderen dat ook op.
Een goed functionerende publieke omroep is een indicator van een gezonde democratie. De vorige hervorming bracht gedeeltelijke depolitisering, een volgende moet leiden tot meer pluriformiteit onder de politiek benoemden met een gegarandeerde vertegenwoordiging van alle fracties in het Vlaams Parlement.
Namens de VVJ-raad van bestuur,
Charlotte Michils
Algemeen secretaris
