Terwijl AI op de voordeur van de journalistiek bonkt, sluipen AR, MR, VR en XR langs de achterdeur binnen. Ongewenste gasten of nuttige tools? Wij legden ons oor te luisteren bij de Vlaamse mediahuizen.
We leven in een wereld met steeds meer technologische mogelijkheden. Dat heeft ook zijn weerslag op de journalistiek. De integratie van artificiële intelligentie is een van de grootste uitdagingen, maar ook andere technologieën palmen stelselmatig ons beroep in. Kijk maar naar The New York Times. De gerenommeerde Amerikaanse krant richtte al in 2018 een AR-lab op met een twaalftal werknemers. Hun job? Augmented reality-effecten ontwikkelen om in online verhalen te integreren. Komt in een artikel bijvoorbeeld het standbeeld De Denker van Auguste Rodin ter sprake, dan kan een AR-effect op je smartphone ervoor zorgen dat het lijkt alsof het beeld in je woonkamer staat en je errond kan wandelen om het eens goed te bekijken. Met die verrijkte werkelijkheid wordt storytelling voor een stuk storyliving. Met een VR-bril op je neus stap je zelfs een volledige virtuele wereld binnen.
360 graden-hype
Je moet het Gregg Young niet vertellen. Hij is hoofd van Video Snackbar, het innovatieve team van de VRT. ‘Zo’n zeven jaar geleden waren we met de VRT betrokken bij Immersia tv, een Europees project rond 360 graden-beelden. We hebben toen bijvoorbeeld 360 graden-camera’s neergezet op verschillende punten bij een veldrit. Vaak waren dat plaatsen waar geen toeschouwers toegelaten waren, zoals de plek waar de fietsen van de veldrijders schoongemaakt worden. Mensen met een VR-bril konden dan thuis in hun woonkamer met één klik naar die verschillende camera’s gaan en de cross op een unieke manier volgen.’
Later werden 360 graden-beelden ook geïntegreerd in de website van de VRT. Daarbij konden ook mensen zónder VR-bril met hun muis over het beeld scrollen. ‘Jammer genoeg is die 360 graden-hype snel verwaterd’, zegt Young. ‘Onlangs hebben we dat nog wel eens terug opgepikt voor Ketnet. We maakten fictieve 360 graden-videoverhalen vanuit het perspectief van een jongere die gepest wordt. Tieners die een VR-bril opzetten konden zo aan den lijve ondervinden hoe het is om gepest te worden.’
‘Een aantal jaar geleden zijn we ook beginnen te werken met game engines om 3D-video’s te maken’, vervolgt Young. ‘Daarna zijn we ook virtuele producties gaan opzetten. Daarvoor hebben we een studio gebouwd met een ledwall van 33 meter lang en 4 meter hoog voor programma’s als Terzake en De Afspraak. Alle designs die je op die ledwall ziet, worden aangestuurd door game engines. Ook AR-elementen, zoals titeltjes en foto’s, worden daarin geïntegreerd. Bij de verkiezingsshows, bijvoorbeeld, hebben we dat vaak gebruikt. Onze studio is redelijk uniek in Vlaanderen en heeft camera’s die de virtuele elementen in beeld tracken. We zijn nu nieuwe formats aan het ontwikkelen die daar verder op werken, dus het is de bedoeling om dat nog meer uit te bouwen.’
VTM Nieuws
Op 20 september van dit jaar heeft ook VTM Nieuws een upgrade gekregen, waardoor het mogelijk is om AR-, MR- en VR-elementen te integreren. ‘Bij VTM Nieuws gaat heel veel aandacht naar het visuele’, legt Danny Vanbergen, creative director News City bij DPG Media, uit. ‘Voor ons is vorm per definitie ook inhoud. Daarom moeten onze journalisten bij het schrijven van een verhaal meteen rekening houden met de visuele storytelling. Vroeger werd de inhoud veel meer gescheiden van de vorm. Dat is een erfenis uit de tijd dat krantenjournalisten voor tv begonnen te werken. Waar wij hier al meer dan tien jaar keihard aan werken, is om het vormelijke mee te nemen vanaf het begin van de cyclus. Dat klinkt evident, maar dat is het niet. Bijna al onze journalisten spreken ook grafische taal, ze worden daarin getraind. Sinds de upgrade van VTM Nieuws op 20 september zijn AR, MR en VR een fundamenteel deel van ons nieuws geworden.’
‘Wij vertrekken wel altijd vanuit het inhoudelijke, AR mag geen gimmick worden voor weinig relevante zaken. We gebruiken het vaak om complexe dingen bevattelijk uit te leggen, bijvoorbeeld wanneer experts of journalisten explainers komen doen in het nieuws. Het is wel moeilijk om zoiets op dagdagelijkse basis te introduceren, want de productietijd is soms twee tot drie dagen.’
Geen gamechanger
Bij andere mediahuizen in Vlaanderen zijn AR en co veel minder ingeburgerd. Bij Roularta Media Group is wel een innovatietrack lopende met focus op AR. Zo wordt er bijvoorbeeld bekeken hoe de app Mijn Magazines tot leven gewekt kan worden met augmented reality zodat je via je smartphone in de ‘magazinewereld’ kan rondwandelen. Er wordt onder meer ook nagedacht hoe printpagina’s AR enabled gemaakt kunnen worden met het oog op advertising. Tegen eind dit jaar wil Roularta die cases verder uitgewerkt hebben en conclusies trekken. In de nieuwsstudio, die in april 2023 ingehuldigd werd, zou men ook AR-elementen kunnen gebruiken, maar wordt dat voorlopig niet gedaan. Het gebruik van AR-filters op sociale media beschouwt Roularta niet als een echte gamechanger.
Mediahuis maakt voorlopig geen gebruik van AR, XR, MR of VR, ook niet op zijn socialemediakanalen, maar bij de innovatiecel zit een en ander wel in een verkennende fase.
Steve Van Herpe
(beeld: DPG Media)
