1. Oproep aan de journalisten
Aan de journalisten vraagt de VVJ om in geen geval in te gaan op contracten die hen fnuikende embargo’s opleggen op straffe van formele sancties. Nog los van de principiële bezwaren hiertegen, binden dergelijke overeenkomsten hen persoonlijk, en de gevolgen kunnen dan ook catastrofaal zijn.
De VVJ vraagt journalisten die met dergelijke vragen te maken krijgen, om zo snel mogelijk het nationaal secretariaat van de VVJ/AVBB te verwittigen (info@journalist.be – tel. 02/235.22.70). Dit kan in dat geval vlug een algemene waarschuwing uitsturen, dit met het oog op een collectieve weigering.
De VVJ herinnert anderzijds aan het principe – door de Raad voor de Journalistiek bevestigd – dat embargo’s die voldoende verantwoord zijn en behoorlijk werden afgesproken, door de journalist ook correct moeten worden nageleefd.
2. Oproep aan de nieuwsbronnen
Aan de organisatoren van interviews en andere evenementen vraagt de VVJ om zo weinig mogelijk met embargo’s te werken.
Het is een belangrijk journalistiek principe dat nieuws moet kunnen vrijgegeven worden op het moment dat het ontstaat. Interviews met bijvoorbeeld een krant moeten dan ook in principe de dag nadien kunnen worden gepubliceerd. Nieuwsmedia werken met heel eigen tijdschema’s, en nieuwsbronnen moeten daar maximaal rekening mee houden door een voldoende beschikbaarheid, veeleer dan hun eigen agenda’s en fnuikende embargo’s op te leggen aan de media.
De VVJ vraagt ook dat uitsluitend met embargo’s wordt gewerkt wanneer daar voldoende verantwoording voor bestaat: een algemeen belang, de journalist de mogelijkheid geven zich voor te bereiden op de officiële publicatie van een rapport ... Louter corporatistische, commerciële of marketingmotieven mogen geen reden zijn om persembargo’s op te leggen.
De VVJ herinnert er nog aan dat volgens de journalistieke deontologie een embargo vervalt van zodra het door een nieuwsmedium is geschonden. Van de initiatiefnemers wordt verwacht dat ze dit principe aanvaarden, en dan ook niet verder aandringen op de naleving in dit geval.
In zoverre met embargo’s wordt gewerkt, vraagt de VVJ de initiatiefnemers hiervan ook om vooraf en duidelijk het akkoord hierover te krijgen van alle betrokken media. In de lijn van de beslissingen van de Raad voor de Journalistiek, heeft een embargo voor journalisten slechts geldingskracht wanneer het berust op een heldere afspraak tussen nieuwsbron en journalist.
De VVJ dringt er anderzijds op aan om embargo’s niet afdwingbaar te willen maken met geformaliseerde contracten en financiële dwangsommen, maar uit te gaan van een wederzijds vertrouwen als voldoende basis voor de naleving. Journalisten die het geschonken vertrouwen schenden, kunnen worden gesanctioneerd door een volgende keer niet meer te worden gecontacteerd. Bij vermoede inbreuken, kan de initiatiefnemer van een embargo ook steeds terecht bij de Raad voor de Journalistiek (www.rvdj.be) voor een beoordeling van het incident.
