In een recent rapport waarschuwt de speciale VN-rapporteur voor de bevordering en bescherming van het recht op vrijheid van meningsuiting Irene Khan voor de ernstige bedreigingen die het conflict in Gaza vormt voor de persvrijheid en de veiligheid van journalisten wereldwijd.
De aanvallen op journalisten en restricties voor media maken de toegang tot onafhankelijke informatie steeds moeilijker. De speciale VN-rapporteur wijst erop dat de vrijheid van meningsuiting de basis vormt voor een ongecensureerde en vrije nieuwsvoorziening en dat op grond van het internationaal humanitair recht journalisten recht hebben op bescherming, ook in de Palestijnse gebieden.
Journalisten onder vuur
Er is grote bezorgdheid over een patroon van willekeurige moorden, detentie van journalisten en verwoesting van persfaciliteiten en apparatuur in Gaza, wat kan wijzen op een bewuste strategie van het Israëlische leger om kritische verslaggeving aan banden te leggen.
Op 28 oktober 2024 lieten er volgens de Internationale Federatie van Journalisten (IFJ) reeds 133 journalisten het leven in Gaza en op 23 oktober 2024 in Libanon 8, wat dit conflict wereldwijd tot het dodelijkste voor journalisten in de afgelopen dertig jaar maakt. Ondanks internationale verplichtingen om grondige en onafhankelijke onderzoeken te doen naar onwettige moorden, blijft de straffeloosheid aanhouden in dit conflict.
Journalisten worden herhaaldelijk aangevallen door het Israëlische leger. Onderzoek toont aan dat het Israëlische leger wist of had moeten weten dat het hierbij om journalisten ging. Het doden van journalisten met als doel hen te laten zwijgen is een ernstige vorm van censuur die niet alleen de families van de slachtoffers onrecht aandoet, maar ook een afschrikwekkend effect heeft op andere journalisten.
Vernietiging van persfaciliteiten en weigering van toegang voor buitenlandse media
Persinfrastructuur wordt door het internationaal recht beschouwd als burgerobjecten en moet beschermd worden tegen militaire aanvallen. Sinds oktober 2023 zijn er echter minstens 70 persfaciliteiten, waaronder lokale radiozenders, nieuwsagentschappen en scholen voor journalistiek, gedeeltelijk of volledig vernietigd. Naast de fysieke verwoesting van infrastructuur worden journalisten belemmerd in hun werk door problemen met internettoegang en elektriciteit, wat verslaggeving en toegang tot informatie aanzienlijk bemoeilijkt.
De Israëlische autoriteiten hebben buitenlandse media de toegang tot Gaza geweigerd, ondanks herhaalde verzoeken. Hierdoor dragen lokale journalisten de zware verantwoordelijkheid om te blijven rapporteren over de gebeurtenissen. Hun verslaggeving is essentieel voor het behoud van onafhankelijke informatie in dit conflict.
Met dit rapport benadrukt de speciale VN-rapporteur het belang van gelijke bescherming voor alle betrokkenen en herinnert zij aan de verantwoordelijkheid van staten en private actoren om persvrijheid en het recht op informatie voor iedereen te waarborgen.
VVJ veroordeelt andermaal dit ongeziene bloedblad onder journalisten in het uitdijende Gaza-conflict en de ernstige bedreigingen voor de persvrijheid. Ze dringt aan op een staakt-het-vuren en eist dat Israël de persvrijheid onmiddellijk naleeft.
Namens de raad van bestuur van de VVJ
Charlotte Michils
Algemeen secretaris
0494 44 54 91
(foto: Photonews)
