De meeste Vlaamse uitgevers legden hun freelancejournalisten de voorbije weken nieuwe kaderovereenkomsten voor, die op 1 juli in werking moeten treden. Belangrijkste nieuwigheden: de opsplitsing van de vergoedingen in de helft gewone baten en de helft auteursrechtelijke vergoeding, en de invoering van een 6% (auteursvergoeding) en 21% (baten) btw regime voor iedereen.
De kaderovereenkomsten die Mediahuis, De Persgroep, Roularta en nog anderen hun freelancejournalisten voorleggen, vertonen opvallende parallellen.
Zo worden de vergoedingen vanaf 1 juli opgesplitst in een helft beroepsinkomsten en een helft vergoeding voor de overdracht van auteursrechten. Op dat laatste deel is een gunstig fiscaal regime van toepassing. De regeling werd uitgewerkt samen met de VVJ en kreeg in april groen licht van Financiën.
De uitgevers willen verder dat al hun freelancers vanaf 1 juli factureren met btw. Met deze ingreep is de VVJ allerminst gelukkig, aangezien de wet klaar en duidelijk een btw-vrijstelling voor zelfstandige journalisten regelt. Maar de uitgevers kozen voor administratieve vereenvoudiging aan hun kant.
Voor het overige hernemen de nieuwe kaderovereenkomsten diverse oude bepalingen. De VVJ betreurt in dat verband opnieuw de zeer verregaande overdracht van auteursrechten die van de freelancejournalisten wordt gevraagd. Uitgevers kunnen hun werk op alle mogelijke platformen en wijzen hergebruiken en doorverkopen – zonder dat daar steeds een passende vergoeding tegenover staat.
Positief is dan weer dat in enkele kaderovereenkomsten de overdracht van auteursrechten niet langer ‘exclusief’ is. Hierdoor kunnen freelancers hun werk in theorie zelf elders gebruiken en valoriseren.
Hierna ook nog een schematische vergelijking van de 3 kaderovereenkomsten die Mediahuis, De Persgroep en Roularta zopas aan hun freelancejournalisten hebben voorgelegd.
De VVJ zal blijven opkomen voor redelijke vergoedingen en andere werkvoorwaarden voor alle journalisten – zelfstandige en andere.
| Mediahuis | De Persgroep | Roularta | |
| Minimum afname of levering bepaald?
|
Neen | Neen | Neen |
| Betaling bij niet publicatie?
|
Geen melding van enige betaling voor aanvaard maar niet gepubliceerd werk. | Indien niet gepubliceerd zonder fout van auteur: vergoeding alsof bijdrage wél is gepubliceerd. | Indien werk niet geweigerd is binnen 30 dagen na ontvangst: geacht te zijn aanvaard, en te zien als een ‘werk op bestelling’.
|
| Exclusiviteit van licentie voor cessie of concessie auteursrechten? |
‘Contentleverancier’ verleent licentie op de content en zijn auteursrechtelijke vermogensrechten op de meest ruime zin die het auteursrecht toestaat. De licentie van auteursrechten in deze overeenkomst is niet exclusief en het staat de ‘contentleverancier’ vrij content aan derden aan te bieden. Niet duidelijk of daarmee wordt bedoeld dat het aan Mediahuis geleverd werk ook elders mag worden aangeboden.
|
Stelt duidelijk dat de auteur geen verplichting heeft om uitsluitend aan de uitgever licenties te leveren op de bijdragen (aan de Persgroep) of op andere bijdragen. De auteur verleent aan de uitgever een overdraagbare en niet-exclusieve licentie m.b.t. alle auteursrechten op de bijdragen die de auteur aan de uitgever heeft bezorgd of zal bezorgen en die door de uitgever werden aanvaard. Aanvaarde werken worden geacht een ‘werk op bestelling’ te zijn. |
De auteur verleent aan de uitgever een overdraagbare en niet-exclusieve licentie m.b.t. alle auteursrechten op de bijdragen die de auteur aan de uitgever heeft geleverd of zal leveren en die door de uitgever werden aanvaard. Aanvaarde werken worden geacht een ‘werk op bestelling’ te zijn. In punt 2.2 is sprake van ‘de journalistieke werken van de auteur’, waaraan zou, om misverstanden uit te sluiten, moeten worden toegevoegd ‘geleverd aan en aanvaard door de uitgever’
|
| Publicatievormen? |
Bij nog onbekende exploitatievorm: partijen zullen met elkaar overleg plegen over het rechtmatig aandeel van de ‘contentleverancier’ in de winst.
|
Idem als Mediahuis |
In de licentie is inbegrepen een publicatievorm die niet gekend is op datum van ondertekening. Dit is niet rechtsgeldig. |
| Morele rechten? |
Mediahuis verplicht zich ertoe de morele rechten van de auteur te respecteren conform de normale beroepsgebruiken en dus de content niet te misvormen, te verminken, of te wijzigen of aan te tasten op een manier die de eer of reputatie van de auteur kan schaden.
|
De uitgever heeft het recht om de bijdragen aan het redactionele beleid en/of de technische vereisten aan te passen, ze vorm te geven en te illustreren op de wijze waarop het hem gepast lijkt, zonder daarbij afbreuk te doen aan de eer en de reputatie van de auteur. |
De uitgever heeft het recht de journalistieke werken aan te passen, te bewerken en te wijzigen. Hier is geen sprake van respect voor de eer of de reputatie van de auteur. |
| Aansprakelijkheid?
|
Volledig bij de ‘contentleverancier’, tenzij de content door Mediahuis zelf is veranderd, zonder overleg met de auteur, en die verandering een fout uitmaakt die leidt tot schade aan derden.
|
De auteur vrijwaart de uitgever voor alle vorderingen die door derden tegen hem zou worden ingesteld ter vergoeding van materiële en/of morele schade, die het gevolg zou zijn van handelingen gesteld of nalatigheden begaan door de auteur in het kader van deze overeenkomst.
|
De uitgever verbindt er zich toe aan de auteur bijstand te verlenen in geval van betwistingen omtrent zijn aansprakelijkheid als auteur inzake de journalistieke werken waarvan de auteur de auteursrechten in licentie heeft gegeven aan de uitgever, behalve in geval van grove fout van de auteur (plagiaat, inbreuk op intellectuele eigendomsrechten van een derde, …)
|
| Opzegtermijn door de uitgever?
|
1 maand, maar is een lege doos, want er is geen minimum afname bepaald.
|
2 maanden, of een opzegvergoeding gelijk aan 2 maal de vergoeding verschuldigd voor de laatste maand waarin auteursrechten in licentie werden gegeven. Maar ook hier: er is geen verplichting tot een minimum afname.
|
1 maand. |
|
Opzegtermijn door freelancer?
|
Geen, eenvoudige schriftelijke kennisgeving volstaat.
|
2 maanden. | 1 maand. |
