Journalisten moeten vandaag ten volle gebruik maken van de mogelijkheden die het wereldwijde web biedt. Jago Kosolosky, webredacteur bij MO* en freelance journalist, deelt maandelijks zijn digitale wijsheid in De Journalist. Deze maand: het verifiëren van afbeeldingen die online circuleren.
Sociale media bieden enorm veel mogelijkheden. Niet enkel op het vlak van research, maar ook voor promotie. Jammer genoeg passeren er op sociale media al te vaak afbeeldingen die uit de context zijn gehaald of zelfs doelbewust met een foutieve boodschap worden verspreid. Veel journalisten nemen die afbeeldingen dan te snel over, wat de boodschap enkel nog versterkt. Hoe kan je je als journalist wapenen en de oorsprong van een beeld achterhalen?
Nemen we deze tweet van @OmarImranTweets onder de loep. De tweet werd verstuurd op 14 november, iets voor de middag, dus kort na de vreselijke nacht in Parijs. In het bericht worden de media beschuldigd van het negeren van beelden zoals dit: ‘Palestijnen die elke dag worden afgeslacht zonder enige aandacht van de media bidden vandaag voor Parijs’. De tweet werd ruim 15 000 keer geretweet en kreeg ruim 7 500 likes – ja, favorites bestaan sinds kort niet meer. Ze deed ook massaal de ronde op andere sociale netwerken, Facebook op kop.
We starten onze online zoektocht met de foto in de tweet door gebruik te maken van de Search by Image extensie van Google (onder andere beschikbaar voor Chrome). Ook kun je de uitgesneden foto uploaden op https://images.google.com/ (op een mobiel toestel: http://ctrlq.org/google/images/) of https://www.tineye.com/. Wat we hier doen, wordt een reverse image search genoemd.
Via Google zien we dat onze zoektocht ruim tachtig resultaten oplevert. Ondertussen werd de afbeelding namelijk al op een pak andere sites overgenomen.
Een goede manier om de oorspronkelijke afbeelding, die eerst online verscheen, terug te vinden, is op zoek te gaan naar de afbeelding in de beste kwaliteit of hoogst mogelijke resolutie.
Kies bij ‘Andere formaten van deze afbeelding vinden’ voor ‘Groot’. De grootste afbeelding vind ik terug op deze pagina: https://livingstonesofpalestine.wordpress.com/2011/12/30/friday-mosque-watch/.
Meteen zien we dat deze blogpost dateert van december 2011, dit is zichtbaar in de URL of het webadres en op de blog zelf. We weten dus dat deze foto uit de context werd getrokken en foutief werd gepresenteerd. Maar wat als we wel de afbeelding terugvinden, maar niet onmiddellijk een datum?
Dan worden de Exif (Exchangeable image file format) metadata erg belangrijk.
Wanneer een digitaal bestand wordt gemaakt, worden nagenoeg altijd metadata meegeven. Kun je het oorspronkelijke bestand terugvinden, dan is er veel kans dat deze metadata nog aanwezig zijn. Let wel, sociale media als Facebook en Twitter verwijderen bewust de metadata bij afbeeldingen.
Er zijn vervolgens voldoende opties om de Exif-informatie van een afbeelding te bestuderen. Zelf hou ik enorm van de EXIF Viewer extensie die beschikbaar is voor Chrome en werd uitgegeven door Aruna (let op, onder dezelfde naam zijn ook andere extensies beschikbaar). Een alternatief is deze website: http://regex.info/exif.cgi. Hier kun je afbeeldingen heel eenvoudig uploaden.
De informatie die we terugvinden over de afbeelding bevestigt wat we al wisten en geeft nog meer informatie. De foto werd genomen op 29 december 2011 om 12:42:55 met een Sony DSC-H55 digitale camera, de flits is niet afgegaan, etcetera. Http://imageedited.com/ is trouwens een goede toevoeging om na te gaan of er aan een bestand is gesleuteld. Let wel op, deze site doorzoekt enkel de eerder vermelde metadata. Als het bestand dus is schoongemaakt, moet je op zoek naar een bestand dat hetzelfde beeld toont waarbij dit niet het geval is. Happy hunting!
Deze bijdrage komt uit De Journalist, het maandelijkse magazine voor VVJ-leden
