Het jaarverslag 2011 van de Erkenningscommissie leert dat er in dat jaar welgeteld 2711 journalisten als beroepsjournalist waren erkend. Op dit ogenblik, in de nasleep van de traditionele vijfjaarlijkse hernieuwing van de erkenningen, zijn er dat bijna zevenhonderd minder. De vijfjaarlijkse hernieuwing van de erkenningen als beroepsjournalist heeft als finaliteit na te gaan of beroepsjournalisten nog steeds aan de wettelijk bepaalde erkenningsvoorwaarden voldoen. In hoofdzaak gaat het erom dat men professioneel journalistiek actief moet zijn bij een algemeen nieuwsmedium zonder dit werk te combineren met een commerciële nevenactiviteit. Journalisten van wie de erkenning zopas is hernieuwd, beschikken over officiële persdocumenten die geldig zijn voor de periode 2012-2016.
Van de 2711 opgelijste beroepsjournalisten anno 2011, dienden er 358 tot vandaag geen aanvraag tot hernieuwing in. Deels gaat het om mensen die niet langer journalistiek actief zijn. Toch zijn er wellicht ook nog altijd actieve journalisten wie het gewoon is ontgaan dat de hernieuwing zich opdringt. Voor hen een enkel adres: www.cebj.be.
Een vijftigtal in 2011 nog erkende beroepsjournalisten deed spontaan afstand van zijn erkenning. Nog eens een twintigtal deed dat op vraag van de Erkenningscommissie (de zogenaamde ‘schriftelijke procedure’). Van een dertigtal journalisten werd de hernieuwing formeel geweigerd door de commissie. Telkens gaat het om mensen die de journalistiek hebben verlaten, te weinig verdienen met hun journalistieke werk om er hun broodwinning van te maken, voor gespecialiseerde nieuwsmedia zijn gaan werken of hun journalistieke bezigheid zijn gaan combineren met ‘onverenigbare’ commerciële nevenactiviteiten.
Zeven afgewezenen tekenden wel hoger beroep aan tegen de weigering van hun hernieuwing. Deze beroepen zullen worden behandeld van zodra de Commissie van Beroep opnieuw rechtsgeldig over een voorzitter beschikt. Voor de heraanduiding van rechter Verhaest als voorzitter van de Commissie van Beroep is het nog wachten op een paar ministeriële handtekeningen.
Een honderdtal dossiers wordt ondertussen door de Erkenningscommissie nog behandeld.
Ook al zijn de cijfers nog niet definitief, toch doet de daling van het aantal erkende beroepsjournalisten vragen rijzen. Voor een goed deel is de vermindering normaal. Met elke vijfjaarlijkse hernieuwing heeft de wet juist de bedoeling het bestand van beroepsjournalisten ‘uit te zuiveren’ en mensen die niet langer aan de erkenningsvoorwaarden voldoen hun statuut en bijgaande officiële persdocumenten te ontnemen.
Toch valt op dat de terugval – een kleine zevenhonderd erkenningen op dit moment – dit keer nogal groot is. Zou het kunnen dat de mediacrisis, na zijn nefaste gevolgen voor oplagen en verkoopcijfers, nu ook het aantal beroepsjournalisten treft?
Gelukkig blijven wel nog nieuwe mensen instromen in het vak. Parallel hiermee erkent de Erkenningscommissie regelmatig weer nieuwe beroepsjournalisten. Zo werd op 31 mei de 5000ste erkenning aan Nederlandstalige kant goedgekeurd. Dat nummer zegt voor de duidelijkheid niets over het aantal momenteel actieve journalisten, maar wordt chronologisch toegekend. Erkenningsnummer N05000 prijkt voortaan op de perskaart van redactrice Ilse Van der Vennet (35) van de Oost-Vlaamse regiozender AVS.
Pol Deltour
