Op reportage in opdracht van Knack en De Groene Amsterdammer, werd journalist Jan De Deken zondagnacht gearresteerd door de Griekse politie in de Samos Hotspot, het opvangkamp voor vluchtelingen op het eiland Samos.
Zijn aanvraag om het kamp te bezoeken was door de bevoegde instanties in Athene afgewezen. Desondanks werd hem de toegang tot het kamp nooit expliciet verboden, en is hij het kamp gewoon via de openstaande poort binnengewandeld.
De politie heeft het cameramateriaal van De Deken in beslag genomen, waarna hij de nacht op het politiekantoor moest doorbrengen tot hij de volgende middag bij de openbaar aanklager moest verschijnen. De journalist wordt nu vervolgd en riskeert een strafblad, wat volgens Griekse collega-journalisten en advocaten voor deze feiten hoogst ongebruikelijk is. Bovendien wordt zo'n procedure gewoonlijk op een of enkele dagen afgehandeld, maar nu wordt ze op de lange baan geschoven. Een rechterlijke uitspraak zal maanden tot jaren op zich laten wachten.
Volgens Jan De Deken missen de beschuldigingen elke grond. Zo wordt hij er onrechtmatig van beticht de politie niet te hebben gehoorzaamd. Die aanklacht zou volgens een Griekse advocaat gebruikelijk zijn wanneer er geen andere duidelijke overtredingen zijn. Een medewerker van de rechtbank liet de journalist nog weten dat zijn in beslag genomen materiaal - camera, geheugenkaart en usb-stick - onderzocht zou worden om na te gaan of hij van spionage kan worden beticht. Dat betekent dat er gevoelige informatie aan het licht kan komen van bronnen die nood hebben aan anonimiteit en bescherming. Jan De Deken zei de politie en de aanklager nochtans herhaaldelijk dat hij het recht en de plicht heeft om zijn bronnen te beschermen.
De kampmanager en de openbare aanklager hebben veel te verliezen als Jan De Deken zijn informatie zou publiceren. Zij zijn nu eenmaal verantwoordelijk zijn voor de mensonterende leefomstandigheden van vluchtelingen in het kamp. Dat het proces op de lange baan geschoven wordt, lijkt sterk op een poging om de journalist onder druk te zetten niet te publiceren.
Premier Tsipras zou lucht hebben gekregen van de zaak, en druk hebben gezet op de lokale autoriteiten om de in beslag genomen gegevensdragers terug te geven. Volgens de Griekse advocaat van De Deken, die door uitgever Roularta werd ingeschakeld, werden die trouwens onrechtmatig geconfisqueerd, omdat er geen verband is met het misdrijf waarvan hij wordt beticht. Toch is een poging om zijn materiaal terug te krijgen mislukt. Hoe dan ook werd er geen rekening gehouden met het recht op bronnenbescherming.
De VVJ schakelde intussen de Europese Federatie van Journalisten (EFJ) en het kabinet van Buitenlandse Zaken in om extra druk te zetten op Griekenland om journalist De Deken buiten schot te brengen van de autoriteiten daar. De EFJ riep meteen de hulp van de Griekse journalistenbond in. De dienst 'Bijstand aan Belgen' van de FOD Buitenlandse Zaken nam onmiddellijk contact op met de ambassade in Athene om na te gaan welke bijstand mogelijk is.
Foto: © Belga Image
