In het licht van de nieuwe federale regeerperiode friste de VVJ haar memorandum op. Samen met onze stakeholders gaan we in 2021 voor nog beter nieuws met professionele, onafhankelijke en verantwoordelijke journalistiek.
Professionele, vrije en toch verantwoordelijke nieuwsmedia leveren essentiële zuurstof voor een democratische samenleving. Ze laten burgers toe zich ruim en betrouwbaar te informeren over wat er dichtbij en veraf in de wereld gebeurt, wat de noodzakelijke basis vormt voor waarachtige inspraak.
Anno 2020 bestaat internet omzeggens 30 jaar en is de smartphone zowat 10 jaar oud. Voor mens en maatschappij heeft dat op korte tijd een ware revolutie met zich meegebracht, met ook veel positieve ontwikkelingen voor de garing en verspreiding van nieuws. Maar schaduwzijden zijn er eveneens. Zo heeft de klassieke professionele journalistiek aanzienlijke concurrentie gekregen van andere informatieleveranciers. Dat heeft de klassieke zakenmodellen voor nieuws onder zware druk gezet, en ook de positie van journalisten verzwakt. Veel nieuwe informatie die circuleert blijkt bovendien onbetrouwbaar (desinformatie) of ronduit nep (fake news) te zijn.
In deze nieuwe, digitale context kunnen we niet genoeg wijzen op de blijvende noodzaak van professionele journalistiek, die kwaliteit, betrouwbaarheid en ethiek waarborgt. Dit is en blijft een essentiële bestaansvoorwaarde voor waarachtige democratie.
Ongetwijfeld gaat het allereerst om een verantwoordelijkheid voor de nieuwsmedia en de journalisten zelf. Aan hen in de eerste plaats komt het toe te blijven investeren in mensen en middelen die de kwaliteit van het nieuwsaanbod vrijwaren en nog verhogen.
Toch kan de overheid – op de diverse beleidsniveaus die ze heeft – voor een stevige ondersteuning zorgen. In het licht van de essentiële maatschappelijke rol van goede journalistiek is deze overheidssteun meer dan legitiem, zij het dat ze steeds met het grootste respect voor de inhoudelijke onafhankelijkheid van journalisten moet worden gerealiseerd.
Nieuwsmedia worden beheerd door uitgevers, omroepdirecties en digitale managers, maar wezenlijk zijn het redacties en journalisten die voor de nieuwsstroom instaan. Journalisten verdienen het dan ook om parallel met de mediadirecties te worden gehoord in het debat over de kwaliteit en toekomst van de nieuwsmedia.
Als beroepsvereniging met circa 3.000 Vlaamse, 5.000 Belgische en 300.000 Europese journalisten zijn respectievelijk de VVJ op Vlaams niveau, de AVBB op Belgisch niveau en de EFJ op Europees niveau bij uitstek goed geplaatst om dit debat mee te voeren.
De steun die wij als journalistenvereniging vragen situeert zich op de volgende terreinen:
- Het (wettelijk bestaande) beroepsstatuut van de journalist
- De (grond)wettelijke bescherming van de persvrijheid
- Het arbeids- en sociaal statuut van de journalist
- Journalistieke auteursrechten
- Ondersteuning van de beroepsvereniging van journalisten
en verwante entiteiten - Mediasteun aan de nieuwsbedrijven: koppeling aan
journalistiekbevorderende subsidievoorwaarden - Steun aan het publiek: mediawijsheid
Download het volledige memorandum: [download id="11267"]
