De Vlaamse Regulator voor de Media (VRM), de onafhankelijke toezichthouder voor de Vlaamse mediasector, roept in zijn nieuwe jaarrapport op om digitale media transparantieverplichtingen op te leggen.
Volgens de VRM is transparantie over eigendom, controle en financiering nochtans essentieel met het oog op het waarborgen van mediapluralisme. Bovendien zijn er in ons land onvoldoende gegevens beschikbaar over hoe digitale platformen inhoud filteren, monitoren en/of blokkeren. De VRM verwijst daarbij tevens naar een waarschuwing van de VVJ in 2020 ‘dat publieksdata het redactionele werk sterk beïnvloeden’.
Wat de mediaconcentratie in Vlaanderen betreft, veranderde er in 2020 weinig. Bij de klassieke media blijft 80 tot 100 procent van de markt in handen van de mediagroepen VRT, DPG Media, Mediahuis, Roularta en De Vijver Media. De onderlinge samenwerking tussen redacties en mediavormen zette zich wel verder. Zo werd in het kader van News City, het samenwerkingsverband tussen de nieuwsredacties van DPG Media, de nieuwsite van VTM Nieuws geïntegreerd in HLN.be en HLN LIVE. De Vlaamse nieuwsapps braken definitief door en ook de podcast krijgt een stevige voet aan de grond. Volgens VRM heeft deze ‘crossmedialiteit’ de Vlaamse mediaspelers overigens door de coronacrisis geholpen.
Daarnaast waren er opvallende nieuwe samenwerkingsverbanden voor reclamewerving. Mediahuis, Telenet en Proximus gingen van start met de reclameregie Ads&Data. DPG Media, Roularta en Rossel dan weer lanceerden Magixx voor de reclamewerving van hun magazines. De VRM wijst daarbij op de waarborgen die het Mediadecreet heeft ingebouwd voor de redactionele onafhankelijkheid.
Voortgaand op enkele recente dagvaardingen van journalisten wijst de VRM er nog op dat ‘de blijvende strafbaarstelling van laster en eerroof in ons land een risico inhoudt voor de vrijheid van meningsuiting’. ‘Indien het Hof van Assisen afgeschaft zou worden, zou een klacht tegen een journalist voor laster of eerroof voor een correctionele rechtbank kunnen gebracht worden. Dat maakt de risico’s op boetes en gevangenisstraffen veel groter en vergroot de intimiderende effecten enorm’, aldus de VRM, met verwijzing naar het standpunt van de VVJ/AVBB. Die vroeg medio 2021 de huidige regeling te behouden ‘zolang laster en eerroof strafrechtelijke concepten blijven’. Om de vrije meningsuiting van de journalist te vrijwaren pleit de VRM tot slot voor een anti-slapp-wetgeving. Op Europees niveau wordt hieraan op dit ogenblik gewerkt.
Luc Vanheerentals
