Het Russisch parlement heeft een wet goedgekeurd die ‘leugenachtige informatie' over het Russisch leger bestraft met celstraffen tot 15 jaar. Oproepen om Rusland sancties op te leggen kunnen worden bestraft met drie jaar opsluiting en een boete van 4.300 euro.
Het is een nieuwe escalatie in pogingen van de Russische autoriteiten om onafhankelijke berichtgeving over de oorlog met Oekraïne aan banden te leggen. Een week eerder, op de dag van de invasie, beval de Russische mediawaakhond Roskomnadzor reeds alle media om bij de berichtgeving over de oorlog alleen nog informatie te gebruiken die door officiële staatsbronnen wordt verstrekt. Begrippen zoals ‘aanval’, ‘invasie’ of ‘oorlogsverklaring’ zijn niet langer gewenst. Overtreders riskeren een boete van 5 miljoen roebel, omgerekend 43.000 euro.
Omdat enkele onafhankelijke media zich niet hielden aan deze richtlijnen, hebben ze inmiddels verbod gekregen om nog langer uit te zenden. Dat is het geval met Dozh TV en Ekho Moskvy radio. Hoofdredacteur Tikhon Dzyadko van Dozh TV heeft samen met de andere leden van de redactieraad om veiligheidsredenen het land verlaten.
De autoriteiten blokkeerden tevens de toegang tot de Russischtalige websites van onder meer BBC, Deutsche Welle, Radio Free Europe/Radio Liberty, Twitter, Facebook en Instagram. Ook individuele journalisten worden gesanctioneerd. Zo werd televisiepresentator Ivan Oergant van het scherm gehaald omdat hij zich op Instagram tegen de oorlog had uitgesproken. Journaliste Elena Tsjernenko werd verwijderd uit een perspool van de regering wegens een anti-oorlogsbrief.
EFJ/IFJ
De internationale journalistenorganisaties EFJ en IFJ - waar ook de VVJ/AVBB deel van uitmaakt - protesteren in de meest krachtige bewoordingen tegen de Russische censuur. “Dit bewijst dat Poetins regime meer dan ooit bang is voor het werk van journalisten over de invasie in Oekraïne en de oorlogsmisdaden van het Russische leger”, aldus Ricardo Gutiérrez, secretaris-generaal van de EFJ.
Ook Amnesty International hekelt de wijze waarop de autoriteiten 'het recht op vrije meningsuiting en vreedzame vergadering onderdrukken'.
Volgens de Russische journaliste Nadezhda Azhgikhina, EFJ-ondervoorzitter van 2013-2019, dragen de gezagsgetrouwe journalisten bij tot de escalatie van het conflict. Ook Sergiy Tomilenko, voorzitter van de Oekraïense journalistenvereniging NUJU, is scherp voor Russische media 'die de oorlog in zijn land rechtvaardigen en de eigen burgers misleiden'.
Bij de Russische aanval enkele dagen op de televisietoren in Kiev werd ook de 49-jarige journalist en cameraman Yevhenii Sakun gedood.
IFJ en EFJ roepen op tot financiële steun aan de Oekraïense journalistenverenigingen NUJU en IMTUU. Dit kan door een storting op bankrekeningnummer BE64 2100 7857 0052. De Belgische AVBB deed intussen haar duit in het zakje.
Luc Vanheerentals
(foto BelgaImage)
