In de Kamer van Volksvertegenwoordigers begint straks de bespreking van een wetsontwerp dat het digital copyright, zoals door een Europese Verordening geregeld, moet omzetten in Belgisch recht. Behalve voor nieuwsuitgevers creëert de regeling aanzienlijke financiële perspectieven voor journalisten. De VVJ diende samen met de Franstalige zustervereniging AJP en de auteursrechtenvennootschap JAM dan ook een ultieme nota in bij de volksvertegenwoordigers.
Nota AVBB (VVJ-AJP) – JAM
april 2022
De Algemene Vereniging van beroepsjournalisten in België (AVBB) en de Journalisten Auteursmaatschappij (JAM) wensen zich voorzichtig positief uit te drukken over het voorontwerp van wet tot omzetting van de DSM-richtlijn, dat heden in de Kamer van volksvertegenwoordigers wordt behandeld.
De deadline voor deze omzetting was overigens 7 juni 2021, en is dus overschreden. De AVBB en JAM hopen dan ook op een snelle verwettelijking.
Uiteraard is onze aandacht in hoofdzaak gericht op de vergoeding die persuitgevers ontvangen op basis van het nieuw ingevoerde naburig recht voor uitgevers, en in het verlengde daarvan op het passend deel daarvan dat aan journalisten toekomt.[1]
AVBB en JAM stellen vast dat het voorontwerp goede waarborgen biedt voor een betere onderhandelingspositie voor journalisten conform de DSM-richtlijn.[2] De tekst regelt met name dat de vergoeding voor journalisten
- onoverdraagbaar is[3];
- bepaald wordt overeenkomstig een collectieve overeenkomst tussen de persuitgevers enerzijds en de journalisten anderzijds[4], met de waarborg dat als er geen oplossing binnen handbereik is, een commissie de vergoeding kan vastleggen[5];
- uitsluitend door beheersvennootschappen wordt uitgeoefend[6].
Essentieel om het passend karakter van de vergoeding te bepalen, is uiteraard ook de transparantieverplichting in hoofde van de licentienemer aan wie de rechten werden overgedragen[7], in casu de persuitgever.
Verbeterpunten
Niettemin wensen AVBB en JAM volgende verbeterpunten naar voren te schuiven.
- AVBB en JAM wijzen op de noodzaak om de transparantieverplichting in hoofde van persuitgevers verder uit te werken. Zo kan het nuttig zijn om toe te voegen dat de auteur het recht heeft om alle met betrekking tot de vergoeding relevante informatie op te vragen met een aangetekende zending of op enige andere wijze geregeld bij collectieve overeenkomst.
- Journalisten kunnen bovendien slechts een passende vergoeding ontvangen indien er ook in hoofde van de dienstverleners van de informatiemaatschappij een transparantieverplichting bestaat ten aanzien van de persuitgevers. Bovendien zou de wet criteria moeten bevatten die bepalend zijn voor de vergoeding die uitgevers ontvangen van dienstverleners van de informatiemaatschappij voor het gebruik van hun perspublicaties. Deze beide elementen betreffen de relatie tussen dienstverleners van de informatiemaatschappij en uitgevers, maar zijn elementair om de auteurs toe te laten hun rechten op een passend aandeel uit te oefenen.
Graag blijven wij ter beschikking voor elke verdere uitleg die de Kamer van volksvertegenwoordigers nog zou wensen.
Contact
Voor VVJ/AVBB: Pol Deltour, Charlotte Michils – info@journalist.be
Voor AJP/AGJPB: Martine Simonis, Gilles Milecan – juriste@ajp.be
Voor JAM: Anne-Lize Vancraenem – info@sajam.be
[1] Art. 15, lid 5 DSM-richtlijn.
[2] Zie Overweging 72 van de DSM-richtlijn: ‘Auteurs en uitvoerende kunstenaars bevinden zich gewoonlijk in de zwakkere contractuele positie wanneer zij een licentie verlenen of hun rechten overdragen, ook via hun eigen onderneming, met het oog op exploitatie tegen vergoeding, en die natuurlijke personen hebben de bescherming nodig waarin deze richtlijn voorziet om ten volle te kunnen gebruikmaken van de rechten die krachtens het Unierecht zijn geharmoniseerd.’
[3] Art. XI.216/2. § 5, lid 2 WER.
[4] Art. XI.216/2. § 5, lid 3 WER.
[5] Art. XI.216/2. § 5, lid 5 WER.
[6] Art. XI.216/2. § 5, lid 6 WER.
[7] En nu onder meer wordt opgenomen onder 'De algemene bepalingen van het auteursrecht' (Boek XI, Titel 5, Hoofdstuk 2, Afdeling 1 WER).
Download de nota: [download id="12926"]
