In het licht van de komende gemeenteraadsverkiezingen worden we er stilaan weer mee om de oren geslagen: opiniepeilingen die ons moeten leren hoe de burger op 14 oktober zijn nieuwe gemeentebestuur verkiest. "En wellicht zullen we als marktonderzoeksbureaus ook nadien weer met kritiek worden overladen omdat we de uitslagen niet correct hebben voorspeld", aldus Jan Drijvers van TNS Media. "Maar dan wordt eens te meer voorbij gegaan aan de ware aard van ons werk, en ook aan de inbreng van de nieuwsmedia die over onze peilingen berichten." Precies om meer inzicht te krijgen in zowel het een als het ander, organiseerden de VVJ en Febelmar een seminarie over het onderwerp.
Vertegenwoordigers van TNS Media, IPSOS en iVox maakten duidelijk dat opiniepeilingen sowieso maar een momentopname zijn, en dus zeker geen correcte voorspelling. Ze hebben overigens maar een minimale invloed op bijvoorbeeld stemgedrag, in tegenstelling tot het optreden van politici in tv-debatten bijvoorbeeld. "En vergeet daarbij zeker ook de eigen interpretaties van de cijfers door de journalisten niet." Peilingen hebben zelfs iets van een 'selfdestroying prophecy', aldus Jan Drijvers. "De loutere bekendmaking ervan leidt al tot aanpassing van het kiesgedrag bij velen."
Hoe meer peilingen, hoe betrouwbaarder het beeld, was een van de boodschappen van Febelmar. Maar laat die onderzoeken dan wel ernstig zijn. Febelmar presenteert zich daarbij als waarmerk: de bij haar aangesloten marktonderzoeksbureaus staan garant voor minimale peilingskwaliteiten. "Op het internet - meer en meer ook via Twitter, Facebook of allerlei rode knoppen - verschijnen tegenwoordig talloze slechte polls, die allerminst betrouwbaar of representatief zijn."
Aan de nieuwsmedia herhaalden de marktonderzoekers hun vraag om kritisch met het aanbod om te springen. Check wie het onderzoek heeft uitgevoerd, hoe groot en hoe representatief de steekproef is, hoe de vragen werden gesteld en de antwoorden verwerkt. Een handige checklist voor de berichtgeving over opinieonderzoeken is beschikbaar in de vorm van een folder.
Alvast bij de VRT worden specifieke gedragsregels gehanteerd voor de verwerking van opiniepeilingen. "Er worden werkelijk waanzinnig slechte dingen afgeleverd", aldus VRT-journalist Stefan Meerbergen, die als lid van de Deontologische Adviesraad de gedragsregels mee uitschreef. "Bij ons vliegt meer dan de helft van wat we binnenkrijgen zo de vuilnisbak in. Ook de nepenquêtes van Data Driven, die een tijd geleden nog diverse kranten haalden, zijn bij ons niet gepasseerd."
Meer informatie op de website van Febelmar:
http://www.febelmar.be/nl/seminarie-politieke-peilingen-18-0912/pages-316-540.aspx
Voor de Deontologische Code van de VRT met daarin een hoofdstukje over polls (artikelen 94-97):
http://www.vrt.be/sites/default/files/attachments/redactiestatuut-deontologischecode01052012.pdf
(PD)
