Meer en meer worden ze ook op de hals gezeten door burgerjournalisten, uitbaters van fototheken en – een beetje cynisch – eigen schrijvende collega’s die almaar vaker zelf met een fototoestel op pad worden gestuurd. Het doet her en der de vraag rijzen of de fotojournalistiek in Europa niet ten dode is opgeschreven.
Dat is de nogal onheilspellende boodschap van een pas verschenen IFJ-rapport. De Internationale Federatie van Journalisten verzamelde gegevens over de situatie van persfotografen in 17 Europese landen (waaronder België), en die wijzen allemaal in dezelfde richting. Vergoedingen zijn benedenmaats, auteursrechten worden massaal geschonden, sociale voorzieningen voor met name freelancers zijn er nauwelijks of niet.
Fotojournalisten erkennen wel dat de digitale technologie het werk aanzienlijk makkelijker heeft gemaakt, maar tegelijk heeft dit ook tot meer concurrentie van burgerjournalisten en beeldbanken geleid. Het gevolg is een nog grotere degradatie van hun sociaal statuut.
Op de koop toe heeft de opkomst van kapers op de kust ook de werkfaciliteiten bemoeilijkt. Nu ook steeds meer burgerjournalisten zich aandienen op persconferenties en evenementen, zijn de toegangsmogelijkheden voor professionele journalisten sterk gehypotheceerd.
Het beeld oogt weinig fraai, maar toch ijvert de IFJ voor blijvende actie rond het lot van de beeldjournalistiek. Het opstellen van standaardcontracten en modeltarieven is een speerpunt daarin. Net zoals dwingende reglementeringen in verband met auteursrechten. Dat de nieuwe digitale mogelijkheden maximaal worden uitgeput, is intussen duidelijk. Maar voor de IFJ moet dit wel gepaard gaan met de gepaste vorming en nascholing die persfotografen toelaten in de running te blijven als journalist. (PD)
IFJ – European Federation of Journalists (with support from the European Union)
Photojournalists, an endangered species in Europe?
Juni 2009
Het rapport is zowel in het Frans als het Engels te raadplegen.
