Liefhebbers van sigaren kennen mogelijk El Gusto, een professioneel en mooi uitgegeven magazine over – jawel – sigaren. Uitgever/hoofdredacteur Ben Vinken verslikte zich in een ervan, toen hij eind mei van de FOD Volksgezondheid het bevel kreeg zijn blad uit de handel te nemen.
El Gusto verscheen gedurende twaalf jaar twee keer per jaar op 12.000 exemplaren. De verkoop gebeurde op beurzen en events en via tabakswinkels, dagbladhandels en grootwarenhuizen. Prijs per nummer: 6,95 euro. De laatste editie – met nummer 25 – had als hoofdthema de vraag met welke drank sigaren best ‘matchen’ – vraag die aan een deskundig degustatiepanel werd voorgelegd. Verder een reisverslag van het bezoek van hoofdredacteur Vinken aan een sigarenfestival, een tabaksplantage en een sigarenfabriek in Cuba. In de rubriek What’s new pussycat werden nieuwkomers op de sigarenmarkt belicht. Interviews waren er met de nieuwe bazen van Davidoff Benelux en JC Newman Cigars. Enkele vaste rubrieken en columns maakten de honderd pagina’s van het nummer compleet.
Ziedaar wat wrevel opwekte bij de FOD Volksgezondheid en Leefmilieu, directoraat-generaal Dier, Plant en Voeding. In een brief aan Ben Vinken gedateerd op 20 mei wordt formeel vastgesteld dat het magazine en de bijhorende website “uitgebreide reviews bevatten over diverse tabaksmerken”. Daar staan ook afbeeldingen van sigaren bij “waarbij het tabaksmerk en -logo duidelijk zichtbaar zijn”.
De FOD herinnert aan de ruime formuleringen van de anti-tabaksreclamewet uit 1977: “Als reclame en sponsoring wordt beschouwd elke mededeling of handeling die rechtstreeks of onrechtstreeks tot doel heeft de verkoop te bevorderen.” Weliswaar is er met betrekking tot tabaksreclame een uitzondering voor gedrukte publicaties die zijn gericht op personen die in de tabakshandel werken. Maar door zijn vrije verspreiding via kranten- en tabakswinkels voldoet El Gusto niet aan dat criterium, zegt de FOD Volksgezondheid.
Tot € 800.000 boete
Conclusie van de FOD: gelieve “de nodige maatregelen te treffen om onmiddellijk een einde te maken aan deze overtredingen, dat wil zeggen alle afbeeldingen te verwijderen die tegenstrijdig zijn met het reclameverbod en uw magazine uit de handel te nemen. Indien aan deze overtredingen geen einde wordt gesteld, zal proces-verbaal worden opgesteld.” Pro memorie voegt de FOD er nog de mogelijke straffen aan toe: een maand tot een jaar gevangenisstraf en een geldboete van € 80.000 tot € 800.000.
Ben Vinken zegt noodgedwongen in het publicatieverbod te berusten. “Hoe jammer ook. Ons blad bevat geen harde reclame voor sigaren, enkel redactionele stukken erover. Bovendien bestrijkten we maar een heel kleine markt, het hogere segment van liefhebbers van longfiller sigaren zeg maar. En verder heeft El Gusto in de twaalf jaar dat het werd getolereerd, zeker niet tot een stijging van de sigarenmarkt geleid. Toch bleef de FOD Volksgezondheid onwrikbaar, en ben ik verplicht met het blad te stoppen. Op die manier wordt de publicatievrijheid toch wel heel erg aan banden gelegd.”
Volgens Ben Vinken is El Gusto het slachtoffer van een al te strenge anti-tabaksreclamewet. “Die is geschreven om de ongezonde sigarettenindustrie aan banden te leggen, maar houdt te weinig rekening met de nichemarkt van sigarenaficionados die wel verstandig met hun liefhebberij weten om te gaan. De enige uitweg is dan ook een verfijning van de wet, maar begin daar maar eens aan.”
Pol Deltour
