Het Europees mededingingsecht staat collectieve onderhandelingen voor freelancers niet langer in de weg. Met de publicatie van richtlijnen zet de Europese Commissie vandaag het licht op groen om collectieve afspraken te maken over vergoedingen en andere werkvoorwaarden. Dit mag gerust een mijlpaal genoemd worden.
Charlotte Michils
De flexibilisering van de arbeidsmarkt zet zich verder door, ook in de (Belgische) journalistiek. Platformwerk, waarbij potentiële werkkrachten werk worden aangeboden via een online platform, mag dan minder voorkomen, het aantal freelancejournalisten zit al een tijdlang in de lift. Flexwerk – freelancewerk incluis – is voor de werkkracht niet zonder risico’s. Dat geldt a fortiori wanneer de onderhandelingsmarge voor de freelancer zo goed als onbestaande is zoals in het geconcentreerde Vlaamse medialandschap vandaag.
Collectieve onderhandelingen
Collectieve onderhandelingen vormen een antwoord op deze impasse en zijn dankzij de nieuwe richtlijnen die de Europese Commissie vandaag publiceert dus geen verre droom meer. Het mededingingsrecht dat de vrije concurrentie moet waarborgen, vindt volgens het document geen toepassing meer als het gaat om freelancers (in Nederland 'zzp’ers' of 'zelfstandigen zonder personeel' genoemd) die zich in een vergelijkbare situatie als werknemers bevinden of om freelancers met een zwakke onderhandelingspositie ten opzichte van hun opdrachtgever.
Belangen verzoenen
Duurzame ontwikkeling gaat niet alleen over economische groei en concurrentievermogen, maar ook over werkgelegenheid en sociale vooruitgang, zo erkent de EU in haar oprichtingsverdrag. Dat betekent dat als marktdenken haaks staat op sociale vooruitgang en leefbaar werk, er stappen moeten gezet om de conflicterende belangen met elkaar te verzoenen. Precies dat brengt de Commissie nu met haar richtlijnen in de praktijk.