“We hebben zes dossiers ontvangen van freelancers, onder wie twee beroepsjournalisten”, zegt Jean-François Dumont, adjunct-nationaal secretaris van de AJP (Franstalige zusterorganisatie van de VVJ). Maar bij de AJP verwachten ze dat nog freelancers zullen aankloppen. Want de actie van de ISI gaat als een lopend vuurtje door het journalistengilde. “We raden de getroffen journalisten aan die herkwalificatie te betwisten”, aldus Dumont. “We hebben een advocaat-fiscalist op de zaak gezet.”
Die advocaat is meester Sébastien Watelet uit Waver. Volgens hem heeft de ISI vermoed dat er iets loos was met de belastingaangiften van freelancers van L’Avenir en is men gaan speuren. Hij acht het waarschijnlijk dat de ISI de hele sector zal uitkammen en zich niet zal beperken tot één krantengroep. Het onderzoek richt zich momenteel wel uitsluitend op zelfstandigen. Loontrekkenden die een deel van hun salaris in auteursrechten krijgen uitbetaald – zo zijn er een aantal gevallen in Franstalig België – vallen er vooralsnog niet onder, aldus meester Watelet.
Volgens de advocaat werkt de ISI transversaal en kan worden verwacht dat ook in Nederlandstalig België zal worden opgetreden tegen freelancers die hun inkomen volledig als auteursrecht hebben ingevuld op hun belastingaangifte. “Volgens mij zal de hele sector worden doorgelicht, als de ISI een probleem vermoedt.”
Meester Watelet zal in elk geval de herkwalificatie tot 100% inkomsten uit baten betwisten. “De auteur is de intellectuele eigenaar van zijn werk. De uitgever betaalt om er gebruik van te mogen maken. Oké, een 100% betaling in auteursrechten kan niet worden aangehouden, want de auteur heeft ook werk verricht dat moet worden betaald. Maar 100% in baten is evenmin aanvaardbaar, want als de auteur niet het recht op publicatie verleent, kan de uitgever niets doen met diens werk.” Hij vindt een verdeling in 70% baten en 30% auteursrecht - de oplossing die de VVJ nu al jarenlang naar voren schuift - een heel billijke opsplitsing, die men er nu aan Franstalige kant probeert door te krijgen bij de fiscale overheid.
Bij Mediahuis zegt redactiemanager Werner Smeuninx dat nog niets is vernomen over enige actie van de BBI tegen Vlaamse freelancers. Ook Thérèse Geenen, verantwoordelijke voor 450 freelancers bij De Persgroep, zegt dat hooguit één of twee freelancers per jaar melding maken van een probleem met de fiscus.
Ivan Declercq
VVJ-adviseur freelancejournalisten
