Een eerdere wet op de bijzondere opsporingsmethoden (BOM) van politie en justitie werd door het Arbitragehof vernietigd, omdat het recht van privacy van de burger onvoldoende werd gevrijwaard. Om een juridisch vacuum te vermijden, moet het Parlement voor het jaareinde absoluut de nieuwe wet hebben goedgekeurd. Minister van Justitie Laurette Onkelinx (PS) duldde dan ook geen echt debat over haar wetsontwerp, tot grote onvrede van parlementsleden, advocatuur en de AVBB.
De AVBB was, samen met de advocatuur, bijzonder alert omdat er in het wetsontwerp ook een hoofdstuk over 'inkijkoperaties' zit. Een vorm van huiszoeking zeg maar, die zich snel ook tegen journalisten en redacties zou kunnen keren wanneer zij berichten over terrorisme of criminaliteit. En die de belangijke verwezenlijking van de wet tot bescherming van de journalistieke bronnen, die van april dit jaar dateert, weer deels teniet dreigde te doen. Zo mag volgens de Bronnenwet enkel een onderzoeksrechter een huiszoeking uitvoeren bij een journalist, en dit enkel ter voorkoming van levensbedreigende aanslagen en wanneer geen enkel ander onderzoeksmiddel helpt. In de BOM-wet is bepaald dat ook het parket al 'inkijkoperaties' mag uitvoeren, en zijn tevens de andere toepassingsvoorwaarden minder strikt omschreven.
De Senaatscommissie voor Justitie had intussen wel oren naar de ongerustheid van journalisten en advocaten. Vorige donderdag zijn de twee nationaal secretarissen van de AVBB door de senatoren gehoord. Hun vraag was om in de BOM-wet, en meer bepaald in het artikel over 'inkijkoperaties', een uitdrukkelijke verwijzing op te nemen naar de Bronnenwet. Toch lijkt het er niet op dat de Senaat nog iets aan het wetsontwerp zal wijzigen.
Justitieminister Onkelinx verklaarde in de Senaat wel met zoveel woorden dat wat de journalisten betreft, de Bronnenwet primeert op de BOM-wet. Dat komt omdat de Bronnenwet een 'lex specialis' is, en de BOM-wet een algemene regeling betreft. Door de opneming van die verklaringen in de Parlementaire Stukken, verkreeg de AVBB alvast dit stuk rechtszekerheid.
Blijft de noodzaak dat Justitie de Bronnenwet beter communiceert aan de magistraten op het terrein, zo gaf de AVBB Onkelinx nog mee. De minister denkt in dit verband aan een circulaire. De wet tot bescherming van de journalistieke bronnen was in april jl. amper van kracht, of een onderzoeksrechter vond het alweer nodig een huiszoeking uit te voeren bij een journalist van de krantengroep Sud Presse.
Pol Deltour