Nieuwssite Apache mocht in zijn onderzoeksdossier ‘Wie bezit Vlaanderen?’ van begin maart wel degelijk het grootgrondbezit in Vlaanderen in kaart brengen. Dat heeft de voorzitter van de Antwerpse rechtbank tot twee keer toe in kort geding beslist. Tegen de publicatie was klacht ingediend door de vzw Landelijk Vlaanderen, een vereniging van bos-, land- en natuureigenaars. Zij vonden de publicatie van kadastergegevens wederrechtelijk en een schending van hun privacy. In twee opeenvolgende kort gedingen eisten ze daarom een verbod op verdere publicatie.
De vzw Landelijk Vlaanderen diende haar vordering aanvankelijk in met een eenzijdig verzoekschrift, wat betekent dat ze van de rechter een uitspraak verwachtte zelfs zonder Apache zelf te horen over de zaak. Maar dat brak de vzw zuur op, want zo super snel kan dit incident niet zomaar even worden afgewikkeld, oordeelde de Antwerpse rechtbankvoorzitter op 9 maart. “Het recht op privacy komt hier te staan tegenover de persvrijheid en de vrije meningsuiting”, staat in de rechterlijke beschikking. “Hierover is wel degelijk een tegensprekelijk debat noodzakelijk.” De rechter merkt nog op dat alvast een deel van de kadastrale gegevens openbaar en vrij toegankelijk zijn. Om te besluiten: “Het verzoek mag dan nog hoogdringend zijn, het is het niet in die mate dat dit moet leiden tot het uitsluiten van de tegensprekelijke procedure.”
Tweede kort geding
Volgt een tweede vordering van de vzw Landelijk Vlaanderen, opnieuw in kort geding maar nu wel degelijk op tegenspraak – wat Apache toelaat om zich deze keer te verweren. Het resultaat is een totale afgang voor de belangenvereniging van landeigenaars. De rechter stelt om te beginnen vast dat verdediging van de privacy niet tot het statutaire doel van de vzw behoort, wat haar vordering kortweg ontoelaatbaar maakt. Maar voor de rechter is de zaak evenmin spoedeisend, wat de vordering ook ongegrond maakt.
Op de koop toe neemt de rechter een ferm voorschot op de verdere behandeling van de zaak. Ten gronde moet de vrijheid van de pers hier worden afgewogen tegen het recht op privacy, staat in de beschikking van 25 maart. Maar uit die belangenafweging blijkt niet dat Apache in de fout zou zijn gegaan. De rechter wijst erop dat de publicatie een bijdrage levert aan een debat van algemeen belang, over hoe het grondbezit in Vlaanderen is verdeeld namelijk. Bovendien heeft de publicatie wel degelijk betrekking op de eigendom van de gronden, en “is het privacygevoelige karakter van de informatie uitermate beperkt”. De vzw Landelijk Vlaanderen noemde de berichtgeving ook “gekleurd en smeuïg”, maar die kritiek volgt de rechtbank evenmin.
De rechter weerlegt verder dat Apache op onrechtmatige wijze aan de kadastergegevens zou zijn geraakt. “Er bestaat weliswaar geen vrij recht op informatie uit het kadaster, maar uiteindelijk zijn de gegevens wel publiek beschikbaar in die zin dat iedereen die een verzoek doet op grond van een legitieme reden, toegang kan krijgen tot de kadastrale gegevens van een onroerend goed.” Als ultieme argument voor een publicatieverbod riep de vzw Landelijk Vlaanderen tot slot nog in dat de publicatie niet waarheidsgetrouw en lasterlijk zou zijn, maar ook op dat punt krijgt ze het deksel op de neus. “Uit niets blijkt dat de gegevens in het artikel niet zouden stroken met de werkelijkheid. Er is prima facie dan ook geen reden om aan te nemen dat de betrokken journalist zijn inspanningsverbintenis om voorzichtig, nauwgezet, objectief en te goeder trouw tewerk te gaan, niet zou hebben nageleefd.”
Op Apache.be valt dan ook nog altijd vrij te lezen welke grote landeigenaars allemaal Vlaamse grond bezitten. De procedurekosten van beide kort gedingen zijn voor rekening van de vzw Landelijk Vlaanderen.
(PD)
