Het is intussen drie jaar geleden dat de VVJ het Meldpunt Agressie tegen Journalisten oprichtte. Reden daarvoor is de verruwing die journalisten ondervinden in de omgang met machthebbers en burgers. Elk jaar publiceren we minstens een keer een overzicht. Hieronder volgt dat van 2022. Net als de vorige jaren blijven sociale media een onveilige plek voor bepaalde journalisten en komen intimiderende rechtszaken (SLAPP) tegen onderzoeksjournalisten meer dan eens voor. Ook op betogingen durft de sfeer om te slaan en zijn journalisten het mikpunt van bedreigingen en zelfs fysiek geweld.
Van lokale tot buitenlandberichtgeving en factchecks, niets blijft onder de radar voor online agressors
Volgens het Antwerpse technologiebedrijf TextGain is het internet er vandaag niet veiliger op geworden. Zo zou er vandaag liefst dubbel zoveel haatspraak circuleren als twee jaar geleden. Ook factcheckers en regiojournalisten blijven niet gespaard. Zo kreeg Knack-factchecker Lotte Lambrecht bedreigingen in haar inbox nadat haar factcheck een gevoelige snaar raakte en werd een Leuvense stadsjournalist dagenlang belaagd als vermeende auteur van een artikel dat suggereerde dat het woord 'kerstverlichting' best door 'wintersfeerverlichting' wordt vervangen. Maarten Rabaey, journalist bij De Morgen, meldt dan weer dat heel wat collega's dreigementen van pro-Poetin-fans ontvangen via sociale media.
Pers deelt in de klappen na WK-match Marokko
Journalisten die de rellen na WK-matchen tegen Marokko verslaan delen in de klappen. Fysiek en verbaal geweld, beschadigd of gestolen materiaal. DPG Media merkt op dat er dankzij eigen security gelukkig erger kon voorkomen worden. De pers raakt niet enkel slaags met manifestanten, ook de politie loopt op de toppen van haar tenen. Zo wordt student journalistiek Yassin Akouh tijdens onlusten na de WK-voetbalwedstrijd Frankrijk-Marokko op 14 december aangehouden. Naderhand meldt de lokale politie Brussel dat er verwarring was over de getoonde persdocumenten. Ook meldt de politie dat 'als evenementen uit de hand kunnen lopen, er altijd een voorafgaandelijke waarschuwing wordt gegeven, voordat er een zogenaamde omsluiting gebeurt'. 'Dat was dit keer niet anders', aldus de politie.
Politici aan de basis van anti-journalistiek sentiment
Meer en meer is het voor politici bon ton om de pers onderuit te halen. Voorbeelden te over: de sneer van Vlaams minister van Justitie Zuhal Demir (N-VA) naar Hannes Cattebeke, journalist bij Het Nieuwsblad, of haar campagne tegen De Standaard-hoofdredacteur Karel Verhoeven, de uitlatingen van Antwerps burgemeester Bart De Wever (N-VA) aan het adres van GvA-reporter Sacha Van Wiele, de aanval online op Karel De Weerdt, fotoredacteur bij De Standaard, door Vlaams Belang-voorzitter Tom Van Grieken, ... Zonder meer een kwalijke trend.
Freelancer opnieuw kop van jut op ‘tScheldt
Vorig jaar publiceerde freelancer Jan Stevens in Knack twee stukken over ‘tScheldt, een artikel op 4 mei 2021 ('De verborgen agenda van de Antwerpse satirische website ‘t Scheldt') en een artikel op 18 mei 2021 ('Valt ’t Scheldt politici aan in opdracht van Vlaams Belang?'). Dat leverde hem verschillende teksten op ‘tScheldt op die, op basis van leugens en manipulaties, zijn reputatie als journalist trachten te vernietigen. Eind augustus dit jaar ging ‘tScheldt nog een stap verder met nog meer leugens over de journalist op de site en in de Twitter-account.
Jehova’s dreigen met rechtszaak
Freelancer en onderzoeksjournalist Sofia Van Nuffel maakt voor de tweede keer op rij mee hoe ze (juridisch) wordt afgedreigd na een onderzoeksjournalistieke bijdrage over de getuigen van Jehova. De publicatie verscheen onder meer in Humo en op het Nederlandse Pointer Online. Telkens werd een loyale kans op wederhoor geboden.
Tuin vol Vlaamse leeuwenvlaggen na column in KW
Het was voor Kurt Vandemaele, journalist bij Krant van West-Vlaanderen, bruusk ontwaken op de Belgische feestdag. De voortuin van zijn woning in Kortrijk bleek volgeplant met Vlaamse leeuwenvlaggen. Het standpunt dat de journalist even voordien in KW over de Vlaamse feestdag schreef, had nochtans niets schokkends om het lijf. ‘Ik ben Vlaming en daar ben ik niet trots op’, heette het. ‘Maar evenmin voel ik enige voldaanheid omdat ik Belg ben of Kortrijkzaan. Het maakt me niets uit, een mens moet ergens geboren worden. Laten we zeggen dat ik geluk heb dat ik Belg ben en dat ik aan de rijkere kant van het land woon.’ Kurt Vandemaele haalde de politie erbij, maar die toonde zich nauwelijks of niet bereid de klacht ernstig te nemen. Waarop de journalist de zaak maar zo liet.
Erik Van der Paal houdt Apache in juridische wurggreep
Het Antwerpse hof van beroep veroordeelde projectontwikkelaar en lobbyist Erik Van der Paal voor tergend of roekeloos hoger beroep tegen Apache, maar dat hield de man niet tegen om nog eens in cassatie te gaan. Ten gronde gaat deze zaak over verborgen-camerabeelden die Apache heeft gemaakt – in de publieke ruimte – van een merkwaardige ontmoeting tussen de projectontwikkelaar en enkele toppolitici. Apache rekende voor dat de aanhoudende gerechtelijke intimidatie van Van der Paal haar intussen 70.000 euro heeft gekost.
‘Ik bijt je halsslagader uit je fucking lijf’
Nederlands schrijver Jamal Ouariachi pikt de kritiek van journaliste Maria Vlaar niet. ‘Totale lulkoek’, zo bestempelt hij op Facebook haar bijdrage in De Standaard der Letteren. En daarna: ‘Ik bijt je de halsslagader uit je fucking lijf’ alsook ‘Rot op’. Hoofdredacteur Karel Verhoeven: ‘Een kaatser kan de bal terugverwachten. Maar niet als aanslag in de nek. Meldpunten of vervolging vermogen niets als moordtaal lekker passeert. Het is ook eigenbelang. Als schrijvers hun critici belagen, wie verdedigt straks dan nog de schrijvers?’.
Journalist bedreigd door advocaat
Na forse kritiek op een advocaat ontvangt een journalist, die verkiest anoniem te blijven, dreigberichten. Zo krijgt hij te horen dat ‘hij zich schrap mag zetten voor een volgende live ontmoeting’. De journalist dient een klacht in maar het parket Halle-Vilvoorde neemt die niet ernstig. ‘Blijkbaar moet je als journalist eerst op straat worden neergekogeld voor het parket een misdrijf ziet’, aldus de journalist, die ook nog uitkijkt naar de houding van de balie over de zaak.
Weervrouw Jill Peeters, opnieuw kop van jut
De terugkeer naar VTM en HLN van weervrouw en klimaatexpert Jill Peeters bleef niet onopgemerkt. Ook politici als Sam van Rooy (Vlaams Belang) en Theo Francken (NV-A) doen een duit in het zakje. Politici die media en journalisten viseren, Mediaminister Benjamin Dalle vindt het een 'kwalijke evolutie'.
Oproep om journalisten systematisch lastig te vallen online
Ene Bernard Crutzen, naar eigen zeggen filmregisseur en reporter, roept op om journalisten massaal te cyberpesten. ‘Als iedereen ze constant zou lastig vallen, krijgen ze er misschien genoeg van en komt er misschien wat nuance in hun discours.’ (vertaald uit het Frans). Belga-journalist Nagels: ‘Het gaat van kwaad naar erger, @vvjournalisten’. #wewillneverforget Steven Arrazola de Oñate (vroeger Open Vld, nu Vrijheid, een nieuwe partij ontstaan uit de onvrede van coronasceptici) vraagt zich op Twitter af wat na de pandemie te doen met de ‘collaborateurs’. Daarmee bedoelt hij politici, ‘experten’ en journalisten. ‘Kwestie van ons goed te kunnen voorbereiden.’ Dit alles onder de intimiderende hashtag #wewillneverforget.
Minstens drie journalisten fysiek aangevallen tijdens coronabetoging
Op 23 januari betoogden zowat 50.000 mensen tegen de coronamaatregelen. De samenkomst mondde uit in rellen. Ruim 200 personen werden opgepakt, 11 gerechtelijk aangehouden. Er werd geweld gebruikt tegen de ordediensten maar ook tegen journalisten. Een beeldjournalist werd arbeidsongeschikt verklaard na een knieblessure. Ook een televisieploeg van BX1, een Franstalige regionale zender in Brussel, deelde in de klappen.
Foto’s van journalisten gedeeld aan de vooravond van de betoging
Aan de vooravond van diezelfde betoging werden op sociale media foto’s gedeeld van journalisten die men viseerde, zo meldt Het Nieuwsblad op 22 januari.
Online bedreigingen volgen elkaar op
Meer dan eens luidt De Morgen-journaliste Samira Atillah de alarmbel over de haatberichten, doodsbedreigingen incluis, die haar te beurt vallen. De intimidatie krijgt intussen ook een offline vervolg met anonieme telefoons. De journaliste diende meerdere klachten in tegen onbekenden.
Vlaams Belang viseert opinieschrijver De Morgen
Een opinie in De Morgen van de hand van Stavros Kelepouris bevalt Vlaams-Belangvoorzitter Tom Van Grieken slecht. Volgt een operatie-discreditering. ‘Stavros is 'journalist' bij @demorgen. Stavros weet dat @vlbelang voor vaccins is, maar tegen een verplichting. Stavros weet dat het CST niet werkt. Stavros verspreidt bewust fake News. Stavros is gewoon een linkse activist. Wees geen leugenaar. Wees geen @stavrosklprs.’ (CM)
