Het is intussen drie jaar geleden dat de VVJ het Meldpunt Agressie tegen Journalisten oprichtte. Reden daarvoor is de verruwing die journalisten in toenemende mate ondervinden in de omgang met machthebbers en burgers. Elk jaar publiceren we minstens een keer een overzicht. (Foto: Belga)
Chronologisch overzicht van de meldingen in 2021
Het VVJ-Meldpunt registreerde in 2021 gevoelig meer incidenten tegen journalisten dan het jaar ervoor. Net zoals de vorige jaren blijven sociale media een onveilige plek voor bepaalde journalisten en komen intimiderende rechtszaken (SLAPP) tegen onderzoeksjournalisten meer dan eens voor. Ook op betogingen durft de sfeer om te slaan en zijn journalisten het mikpunt van bedreigingen en zelfs fysiek geweld. 2021 is het jaar dat onze publieke omroep er - in navolging van de NOS in Nederland - voor koos om betogingen te verslaan zonder het logo op hun micro. VRT-hoofdredacteur Dimitri Verbrugge aan reporter Thibaut Renson voor Het Nieuwsblad op 9 december 2021: "De dreiging tegen journalisten is reëel, we hebben dan ook veiligheidsmaatregelen genomen." Ook DPG Media bevestigt maatregelen te nemen op het vlak van uitrusting en security tijdens bepaalde betogingen. De VVJ roept op om incidenten te blijven delen via haar meldpunt: melding is de basis voor verdere actie, ad hoc en op de langere termijn.
Nieuwe rechtszaak tegen EU Observer (december 2021)
Internetpublicatie EU Observer had de laatste zaak tegen Flying Group nog maar gewonnen, of ze werd alweer het slachtoffer van een nieuwe intimiderende rechtszaak, ook SLAPP genoemd. SLAPP staat voor strategic litigation against public participation, intimiderende en vaak nutteloze rechtszaken waarmee machtige instanties hun minder vermogende critici het zwijgen willen opleggen.
Micro's zonder logo en incidenten op de coronabetoging eind 2021 (december 2021)
De VRT kiest ervoor om haar journalisten met een micro zonder logo op pad te sturen tijdens de coronabetoging in december vorig jaar. Een freelance cameraman meldt de VVJ nog dat betogers hem verhinderden zijn werk te doen "daar de pers toch niet neutraal zou communiceren". Merkt de cameraman op: "Doordat hij me dwong te vertrekken, was ik verplicht te fotograferen vanachter het politiecordon wat bepaald een vertekend beeld geeft. Ik wilde juist vanuit het standpunt van de demonstranten fotograferen."
Geblokkeerd op Twitter (september 2021)
In het rijtje 'geblokkeerd op Twitter': een journalist van De Standaard en een collega van BRUZZ worden geblokkeerd op Twitter door een directeur van Brussel Mobiliteit na enkele kritische opmerkingen over het Brusselse mobiliteitsbeleid. Beide journalisten voelen zich door de Twitter-blokkade beperkt in hun nieuwsgaring. Kan een hoge ambtenaar die vaak beleidsaankondigingen doet op Twitter zomaar journalisten blokkeren?
Gentse professor en gezondheidseconoom vergelijkt Vlaamse kranten met Radio Mille Collines op sociale media (september 2021)
Gentse professor en gezondheidseconoom Lieven Annemans neemt het de Vlaamse kranten kwalijk dat ze alle niet-gevaccineerden over dezelfde kam scheren 'zonder enig benul van de huidige stand van de wetenschap'. Het stigma gaat te ver volgens Annemans. Sterker nog: volgens hem komen de krantencommentaren stilaan in de buurt van Radio Mille Collines.
Onbekenden dreigen met aanslag bij DPG Media in Antwerpen (mei 2021)
Na de dreiging met een aanslag door onbekenden beslist DPG Media zijn kantoren in België en Nederland extra te beveiligen. Het voorval was de reden voor een VVJ-survey naar incidenten tegen journalisten. Lees meer over de resultaten van de survey in De Journalist.
Doodsbedreigingen voor twee journalisten van De Morgen na verslaggeving over de overleden militair Jürgen Conings (mei 2021)
De VVJ neemt met verwondering kennis van de huiszoeking bij journalist Dirk Selis van de lokale Truiense nieuwssite TRUDOCS (mei 2021)
In een mededeling herinnert de VVJ de autoriteiten aan de wet van 7 april 2005 op de bescherming van het journalistieke bronnengeheim die dergelijk gerechtelijk optreden formeel verbiedt.
Geen interviews meer met spelers of clubverantwoordelijken voor journalist die berichtte over (para)fiscale voordelen voor voetbalclubs (mei 2021)
KRC Genk tikt een journalist van Het Nieuwsblad op de vingers na berichtgeving over de royale (para)fiscale voordelen voor voetbalclubs. KRC Genk-woordvoerder in een mail op 5 mei aan de VVJ: "De journalist krijgt geen interviews meer met spelers, stafleden of andere vertegenwoordigers van KRC Genk".
Verbaal en fysiek geweld tijdens 'uitwuifmoment' voor voetbalsupporters (april 2021)
Naar aanleiding van de bekerfinale voetbal tussen Standard Luik en KRC Genk organiseren beide clubs voor hun supporters een 'uitwuifmoment' voor het vertrek van de spelersbus. In beide gevallen werden journalisten het mikpunt van ernstig verbaal en fysiek geweld door supporters met bivakmutsen.
BRUZZ past de commentaarsectie onder de artikels aan (februari 2021)
BRUZZ-hoofdredacteur Kristof Pitteurs laat weten het discussieforum onder hun artikels op BRUZZ.be grotendeels te sluiten. "De jongste maanden zagen we met lede ogen aan hoe discussies op ons platform ontaardden in scheldpartijen en gepest, niet zelden door steeds weer dezelfde kleine groep mensen die zich verborg achter een schuilnaam. Onderbouwde meningen of commentaren – de reacties die we altijd wisten te appreciëren - zagen we steeds minder. De toon en de inhoud van sommige reacties stond geregeld haaks op onze principes."
Politiegeweld tegen journalist op betoging (januari 2021)
Tijdens een betoging begin januari 2021 (13 januari) werd een journaliste het slachtoffer van politiegeweld.
De sfeer op het terrein wordt almaar grimmiger (januari 2021)
Tijdens de bestorming op het Capitool in januari 2021 deelde ook de Amerikaanse pers in de brokken. VRT-journalist Riadh Bahri op sociale media: "Laat het een les zijn. Want believe me, ook hier is de sfeer op het terrein de voorbij jaren aan het veranderen".
