Het Europees Hof van Justitie (EHJ) heeft de EU-richtlijn uit 2015 vernietigd die vennootschappen moest aanzetten tot openbaarheid over hun eigenaars. De Europese Federatie van Journalisten (EFJ) spreekt van een zware slag voor onderzoeksjournalistiek.
Met de richtlijn verplichtte de EU de lidstaten om wetgeving uit te vaardigen die van vennootschappen openbaarheid zou afdwingen over hun eigenaars. Langs die weg zou efficiënter kunnen worden opgetreden tegen het witwassen van misdaadgeld en de financiering van terrorisme. Diverse landen keurden intussen openbaarheidswetten goed.
In de praktijk bleken de openbare vennootschapsregisters de voorbije jaren een uitgelezen informatiebron te zijn voor onderzoeksjournalisten en burgerorganisaties. Zo onthulde het onderzoeksproject #OpenLux heel wat informatie over financiële en fiscale wanpraktijken in het Groothertogdom Luxemburg. Het is naar aanleiding hiervan dat er bij het EHJ een klacht werd ingediend.
Het Europees Hof van Justitie erkent in zijn arrest van 22 november wel de legitieme belangen van pers en burgerorganisaties om toegang te hebben tot deze informatie. Maar het wijst ook op het fundamentele recht van privacy en meer bepaald het recht van eigenaars op bescherming van hun persoonlijke gegevens. Volgens het Hof is de EU-richtlijn uit 2015 te algemeen opgesteld, en maakt ze onvoldoende de nuance dat de openbaarheid finaal dient om witwaspraktijken en terrorisme tegen te gaan.
De EFJ (Europese Federatie van Journalisten) spreekt, samen met andere persvrijheidorganisaties, van ‘een zware slag voor de onderzoeksjournalistiek’. Daags na het arrest waren de betrokken databanken in Luxemburg en Nederland al niet meer toegankelijk. Ondertussen zijn diverse andere landen, waaronder België, gevolgd. ‘Is het dan de bedoeling dat we voor deze info opnieuw helemaal moeten terugvallen op moedige klokkenluiders?’, aldus de EFJ.
De EFJ rekent op een nieuwe richtlijn, die het recht op publieke toegang tot de vennootschapsregisters in ere herstelt. Ze ijvert ook voor de opname van de transparantieregels in de komende Media Freedom Act.
(LV)
