De betrouwbare instanties waar de belastingcontroleur het over heeft, zijn de VVJ en de Vlaamse Dagbladpers. Die zijn begin 2010 een protocol overeengekomen waarin werd gesteld dat de vergoedingen voor zelfstandige journalisten in hoofdberoep voor 70% bestaan uit honorarium (vergoeding voor het geleverd werk) en voor 30% uit auteursrechten (vergoeding voor de cessie of concessie van auteursrechten).
Maar omdat dat protocol (nog) niet is bekrachtigd door de federale overheidsdienst van Financiën, passen de uitgevers het niet toe en betalen ze hun freelancers volledig in auteursrechten en houden daarop de 15% roerende voorheffing in. Sterker nog: sommigen verplichten hun freelancers te factureren in louter auteursrechten. Doen die dat niet, dan komen ze niet meer aan de bak.
Maar uitgevers kennen het verhaal van Pontius Pilatus: in een begeleidende brief bij de fiche 281.45 (fiche waarop de uitbetaalde auteursrechten staan vermeld) die een krantenuitgever naar zijn freelancers stuurt, schrijft de financieel en administratief manager: “Voor zoveel als nodig willen we er op wijzen dat iedere belastingplichtige zelf de verantwoordelijkheid draagt over zijn/haar fiscaliteit. Het staat u dan ook vrij om in samenspraak met uw eigen boekhouder of fiscale raadgever en rekening houdend met concrete individuele omstandigheden en/of de interpretatie van uw plaatselijk controlekantoor, een andere verhouding tussen inkomsten uit auteursrechten enerzijds, en beroepsinkomsten anderzijds te hanteren.”
In andere woorden: je bent zelf verantwoordelijk, trek je plan. En om het helemaal duidelijk te maken, in kleine cursieve lettertjes, onderaan de brief: het bedrijf “kan dan ook niet aansprakelijk worden gesteld voor enige schade als gevolg van de consultatie of het gebruik van informatie vervat in deze brief.”
Bericht van wijziging
Een Antwerpse freelancejournalist in hoofdberoep heeft onlangs van zijn belastingkantoor een “bericht van wijziging van aangifte” ontvangen, voor zijn inkomsten van 2010 en van 2011. De journalist had, conform de fiches van twee uitgevers, zijn inkomsten volledig als auteursrechten aangegeven. En dat is nu verworpen door de belastingcontroleur.
De controleur schrijft, met verwijzing naar de rulingcommissie, dat een journalist die iets (foto’s, artikels) uit zijn stock aanbiedt, zijn vergoeding volledig als inkomen uit cessie of concessie van auteursrechten kan beschouwen. Bij andere vergoedingen moet een opsplitsing worden gemaakt tussen de vergoeding voor het maken van een opdracht en de vergoeding voor de cessie of concessie van auteursrechten.
“De rulingcommissie kwam tot een besluit dat foto’s/reportages die werden gemaakt in opdracht van een klant met het oog op een eenmalige publicatie: X% van de voor de overdracht ontvangen vergoeding moet worden aangemerkt als een beroepsinkomen; 100-X% mag als roerend inkomen worden beschouwd”, aldus de belastingcontroleur.
En dan verwijst de brief van de belastinginspectie naar het ‘voorstel van protocol’ dat door de Vlaamse Vereniging van Journalisten en de Vlaamse Dagbladpers aan de FOD Financiën is voorgelegd. De brief aan de jurnalist vervolgt: “Vermits er (tussen de betrokken journalist en zijn uitgevers - ID) geen overeenkomst werd opgesteld waarin de splitsing tussen vergoeding auteursrechten en vergoeding voor het maken van het artikel (staat) en vermits dit protocol werd opgesteld door betrouwbare instanties die de werkelijke situatie bestudeerd hebben alvorens dit voorstel te doen, zal ook in uw situatie 30% als roerend inkomen worden beschouwd en 70% als beroepsinkomen.”
Dat betekent concreet dat de betrokken journalist voor die jaren nog achterstallige belastingen op 70% van zijn inkomen (het deel beroepsinkomsten) zal moeten betalen. Maar er dreigt nog meer onweer: de inspectie heeft het ook over een boete: “Een belastingverhoging ten bedrage van 10 pct. kan, krachtens artikel 444, WIB 1992, worden toegepast om de hiernavolgende redenen: onvolledige of onjuiste aangifte zonder het opzet de belasting te ontduiken, 1° overtreding.”
We vermoeden dat de journalist, als hij kan aantonen dat hij te goeder trouw was en zijn aangifte heeft gedaan volgens de fiches die door zijn uitgevers zijn uitgereikt, die belastingverhoging van 10% nog kan ontlopen. Maar dat de inkomsten van de freelancer niet 100% als auteursrechten zouden worden beschouwd, daar waarschuwt de VVJ nu al sinds begin 2009 voor. Uitgevers verkiezen daar doof voor te blijven en wassen hun handen in onschuld als de journalist het deksel op de neus krijgt. (I.D.)
