In België is de pers vrij, en velen noemen zich ook ‘journalist’, maar toch maakt onze wetgeving een onderscheid, en geeft ze voorrang en faciliteiten aan erkende beroepsjournalisten.
Het gaat om journalisten die professioneel en onafhankelijk werken voor publiek toegankelijke nieuwsmedia. Zij kunnen door een onafhankelijke Erkenningscommissie als beroepsjournalist worden erkend, en krijgen dan van de FOD Binnenlandse Zaken een officiële perskaart.
- De huidige officiële perskaart van beroepsjournalist is geldig voor de periode 2022-2026 en moet jaarlijks worden gevalideerd.
- Journalisten die werken voor vakpers (officieel periodieke pers genoemd) hebben een eigen statuut – journalist van beroep – en een eigen officiële perskaart, die eveneens geldig is voor de periode 2022-2026 en jaarlijks gevalideerd moet worden.
- In het verlengde van de officiële perskaart ligt de officiële autopersplaat voor erkende beroepsjournalisten. Net zoals de officiële perskaart is deze plaat jaarlijks te valideren.
- De officiële T-kaart is bestemd voor technici (zoals geluidsmensen) die de beroepsjournalist begeleiden.
- Wie nog geen twee jaar actief is als professioneel journalist, kan nog niet worden erkend als beroepsjournalist maar kan wel door de VVJ (of de Franstalige zustervereniging AJP) worden aanvaard als stagiair-beroepsjournalist. Deze journalisten beschikken over een stageperskaart die één jaar geldig is.
- Verder zijn er nog journalisten die, naast een andere activiteit, in bijberoep journalistiek actief zijn. Het gaat om onder meer lokale medewerkers, sportcorrespondenten en cultuurverslaggevers. Ook zij kunnen aansluiten bij de VVJ (of AJP) en krijgen dan een jaarlijkse lidkaart als persmedewerker (journalist in bijberoep).
- Ook ereleden (oud-journalisten) kunnen ook bij de VVJ aansluiten en genieten van een aantal voordelen.
- Tot slot kunnen ook studenten en docenten in de journalistiek aansluiten bij onze beroepsunie. Zij krijgen een VVJ-studentenlidkaart, die één academiejaar geldig is.
De VVJ/AVBB verzoekt verantwoordelijken bij een overheid of openbare dienst, onderneming of vereniging, om zoveel mogelijk rekening te houden met deze persdocumenten. Concreet vragen we
- de houders van deze kaarten zoveel mogelijk doorgang te verlenen en werkfaciliteiten te geven;
- wanneer zich een selectie opdringt als gevolg van beperkte toegangsmogelijkheden, voorrang te verlenen aan de houders van deze kaarten.
Door dit te doen, wordt een belangrijke bijdrage geleverd aan het werk van de professionele journalisten en nieuwsmedia in het land, en langs die weg aan de kwaliteit van het nieuwsaanbod. Als medeoprichter en beheerder van de Raad voor de Journalistiek ijvert de VVJ/AVBB overigens dag in dag uit voor een correcte naleving van de journalistieke deontologie. Voor informatie en klachten in dit verband kan men altijd terecht op www.rvdj.be.
