JOURNALISTIEKE CODE
De Code van de Raad voor de Journalistiek bundelt de regels van de journalistieke beroepsethiek, die op 20 september 2010 is goedgekeurd door de raad van bestuur van de VZW Vereniging van de Raad voor de Journalistiek. Ze werd aangevuld op 23 april 2012, 16 december 2013, 7 december 2015 en 12 december 2016.
De code is bedoeld als een leidraad voor de praktijk. Hij bevat in totaal 27 artikelen, en wordt aangevuld met richtlijnen die sommige artikelen concreet toelichten. De code wordt ook door de Raad voor de Journalistiek gebruikt om vragen en klachten te beantwoorden die bij de Raad worden ingediend.
JOURNALISTIEKE ZELFREGULERING IN EEN MODERN KLEEDJE: DE VLAAMSE RAAD VOOR DE JOURNALISTIEK
Sinds 2002 waakt de Raad voor de Journalistiek over de journalistieke beroepsethiek binnen de Vlaamse nieuwsmedia. Zowel de VVJ als de Vlaamse mediadirecties waren stichter en zijn beheerder van deze Raad. De secretaris-generaal van de RvdJ is ook Ombudsman voor de Journalistiek.
De Raad voor de Journalistiek bestaat uit achttien leden: zes journalisten, zes afgevaardigden van de uitgevers, mediahuizen en persagentschappen en zes externe leden. Er zijn ook achttien plaatsvervangers.
Lees meer op de website van de Raad voor de Journalistiek
De code is onder meer geïnspireerd op twee oudere teksten, waar voordien veel naar werd verwezen. De eerste is de Verklaring der rechten en plichten van de journalist, die in 1971 door zes Europese journalistenbonden en in 1972 door de internationale journalistenfederatie IFJ is aangenomen. De tweede is de Code van journalistieke beginselen, die in 1982 is onderschreven door de Belgische journalistenvereniging AVBB en de uitgeversbonden van dagbladen BVDU, tegenwoordig Vlaamse Nieuwsmedia, en van magazines NFIW, tegenwoordig ThePpress. Daarnaast bestaan er nog diverse andere codes die op redacties in gebruik zijn: VRT, VTM nieuws, …
AANBEVELINGEN BERICHTGEVING MENSEN MET EEN MIGRATIEACHTERGROND
De aanbevelingen voor berichtgeving rond personen met een migratieachtergrond zijn in 1994 door de AVBB in samenwerking met het Centrum voor Racismebestrijding op papier gezet, na uitgebreid media-onderzoek. Deze aanbevelingen hebben niet het karakter van formeel deontologische normen, wat niet belet dat de Raad voor Deontologie van de AVBB ze mogelijk in zijn beoordelingen betrekt. De brochure bevat ook een uitgebreide woordenlijst.
Momenteel neemt VVJ deel aan een werkgroep rond beeldvorming en migratie. Het traject ging van start op 4 oktober 2018 en verloopt in samenwerking met de NGO-sector, vertegenwoordigers uit de academische wereld, mediapartners en middenveldorganisaties. Het traject is uitgerold vanuit een bezorgdheid over de steeds negatievere houding wereldwijd tegenover migratie en meer specifiek vluchtelingen, en de nood aan een neutrale en genuanceerde communicatiewijze daaromtrent.
AANBEVELINGEN BERICHTGEVING ZELFDODING
Zelfdoding komt spijtig genoeg ook in onze contreien steeds vaker voor. Dat stelt de media die hierover willen berichten voor belangrijke uitdagingen. Download folder mediarichtlijnen.
Lees meer op de website van de Werkgroep Verder.
AANBEVELINGEN BERICHTGEVING GEESTESZIEKEN
INCOGNITO OF MET EEN ALIAS NAAR DE WAARHEID: OVER UNDERCOVERJOURNALISTIEK
De regel is dat een journalist optreedt met open vizier, zegt de Raad. Bij elk professioneel contact maakt de journalist zich als zodanig bekend. Een andere hoedanigheid of identiteit aannemen, kan enkel uitzonderlijk, indien vier voorwaarden cumulatief aanwezig zijn.
MINDERJARIGEN IN DE MEDIA
In 2016 lanceerde het Kinderrechtencommissariaat de brochure Minderjarigen in de media.
Een brochure geeft journalisten en programmamakers praktische suggesties om samen te werken met kinderen en jongeren. De brochure bouwt voort op de richtlijn van de Raad voor de Journalistiek van eind 2015 over omgaan met minderjarigen in de media. De tips gaan over informeren, toestemming vragen, omgeving betrekken, recht op vergetelheid, vrije meningsuiting en respect en waardigheid.
NAAR EEN NIEUWE DEONTOLOGISCHE CODE?
Naar een hedendaagse journalistieke code? Download de discussietekst